Monday, June 29, 2015

Lesson 1. Thupha A Tangko Den Topa Pasian Zia (Reading)


SINNA 1 June 27 - July 3 "THUPHA ATANGKO DEN TOPA PASIAN ZIA"

https://www.youtube.com/watch?v=gkSlDqO9_KE

ATHUPI MAHMAH THUPIAKNA (Cialna)

"Tua khit ciang in Zeisu hong pai a agen in ah, 'van
leh lei a thu neihna khempeuh Kei tung ah hong kipia zo
hi. Tua ahih ciang in note vak kawikawi un la, minam khempeuh
nungzui suak sak un. Pa min, Tapa min, leh Khasiangtho'
min, tawh tui phum un. Kong thupiak khempeuh
mang ding in hilh un. Tua hi leh tawpna ni dong in no te
tawh ka om khawm tawntung ding hi. Matt. 28:18-20,
NIrV).

Hih sang kitel thei tuan nawn ding maw? Hih mun
ah Zeisu - Athokik Honpa, abiak uh Zeisu ahihi (aneu 17).
Pawlpi tangthu ah Amite sam a masuan apia Topa ahihi.
Athupi pen mawh puak in minam khempeuh nungzui
suah sak ding thu ahihi. Galilee a nungzui 11 te kiang a
ki gen thu leh kum tampi khit ciang a Patmos tuikulh a
John tung a kigen kammalte' kizopzia telhak lo hi: "Vanmi
dang khat ka mu hi. Amah huih lak ah sang len hi.

Tawntung thumann, lungdamna thu gen ding a hong pai
ahihi. Gam khempeuh, nam khempeuh, pau khempeuh
leh mi khempeuh te kiang a agen ahihi. Nakpi tak in a aw
tawh gen a, "Pasian zahtak un la, Amin phat un. Pasian
thukhenna hun hong tungta hi. Van leh lei apiang sakpa
bia un. Tuipi leh cik te abawlpa bia un' " (Mang. 14:6, 7,
NIrV, aneu 8-12 zong sim in).

Mang 14 a vantung mi 3 te tangkona thute in zong
Matt. 28:19-20 sung a thupiakna mah kici thei hi. Hih
thupiak zong leitung beikuan vai tawh etkhawm ding
ahihi.
Pasian in Apawlpi, Amite kiang ah hih lungdamna
thu leitung khempeuh ah tangko ding in thu apia takpi
ahihi. Zeisu hong sawl zong tua mah ahihi. Ei masuan
pen:

1. Zeisu' thumann leh Ama hong sep saknasa thu
tangko ding (John 3:16).

2. Eite ading a tu a asep thute (Rom 8:34), leh

3. Mailam hun a hong sepsak lai ding thu te (1 Thes.
4:16) ahihi.

"Mission" cih kammal ngiat in "na khat sem ding
a kipai sak" cihna ahihi. Gentehna in, mite na sem ding
in paikhia cih bang ahihi. Tua hi a, athupi mahmah
thupiakna ih cih in leitung khempeuh ah lungdamna thu
kizelh sak ding ahihi.

Tu quarter sung in, ih masuan ih cih pen; Topa
Pasian lungdamna thu aza nailote kiang a tangkona
ahihlam ih sin ding hi. Mihingte hotkhiatna nasep ah ih
masuan pen abulpi, athupi van Pasian nasep ahihi. Laisiangtho
sung a mite nuntakna ah Pasian deih tawntung
thu bang ci tangtun' cih ih sin ding hi. Amaute in amangthang
mite zong ding a Pasian sawl mite ahi uh hi.

Atawpna ah, Christian te nasep masuan in Pasian
nasep masuan hi a, ei nasep ei masuan hi lo hi. Pasian
lungtang pan a ki pan hi a, Pasian itna bulphuh ahihi.
Pasian deihna tawh akisem ahihi.

Pasian hotkhiatna nasep ih telsiam theih zawk
nang in, tu quarter sinnate pen anuia a hotkhiatna
tangthu paizia dung zui in ih en ding a:

1. Pasian in mite piang sak in deih tel theihna
pia hi.

2. Mi masate in Pasian thu manhlohna tawh adeihtelna
uh zang a, Eden anusiat uh hong kul hi.

3. Amaute Eden ah a om kik theih nang un Pasian
in thahat-thuciam zanghlo hi.

4. Amaute tang a si ding leh kilemkik a kipawlkhawm
kik theih nang in Atapa masuanpi khat
tawh hong pai sak hi.

5, Mi khempeuh Ama hotkhiatna thu theih sak
ding pen Pasian nasep ahihi. Hih ngimna in
amaute hotkhiatna ngah theih nang lampi hong
hongg hi.

Athubulpi ah, leitung bup Zeisu theih sak ding
pen ih nasep masuan ahihi. Ama hong sepsaksa thute,
tu hun ading a hong kamciam thute, leh tawntung vai
hong kamciamna thute zong ahihi. Atom in gen leng,
tua kamciam athei te'n midangte zong ih gensawn ding
ahihi.

Borge Schantz, Ph. D. (Fuller), in Lomalinda University
ah Professor khat ahihi. Amah leh azi, Iris, in kum
14 sung Africa leh Middle East, nisuahna gam laizang lam
ah thumann tangko nasep sem hi. Hih sinna thubu hong
bawlkhiatna vai ah apan'khawmpihpa Steven Wayne Thompson,
in akhawlngak ma in Newbold College, England
ah Siapi (Principal), Dean of Theology faculty leh Avondale
College, Australia ah (1991-2008)sung lecturer laihilh
sem hi.

SINNA 1 June 27 - July 3

THUPHA ATANGKO DEN TOPA PASIAN ZIA
NIPINI (Sabbath) Nitak lam June 27

SIM DINGTE: Pian. 1:26-28; Pian. 2:15-17; 1 John 2:16;
John 3:14, 15; 2 Cor. 5:21; Matt. 5:13, 14.

Kamngah: "En in, Amah pen mite tung ah teci ding,
mite amakaih ding, leh a ukpa ding in ka
koih hi." Isaiah 55:4.

Ih leitung buaicip ei! Mihingte ih hih mah bang
in ei hang mah ahihi. Mawh neite ih hih mah bang in ih
gitnatloh man ahihi. Ahoih semsem bang in ih kingaihsun
kha a, ahi zong in hih tuak lo zaw mawk hi. Tun zong
hoih lam ki manawh tuan lo hi. Abeisa ih bat toh leh ih
lamet theih ding pen,a minthang mangkang makaipipa
Sir Winston Churcill gen theihzel mah bangin "si-lehnai,
gimna tawlna, khuaul leh khitui cih peuh hi mai hi".

Ahi zongin lamet bei hi samlo hi. Zeisu Khazih in
ih mawhnate hang in hong si hi. Ama sihna hang in hotkhiatna
leh na khempeuh bawl thakna hong kikamciam
hi. "Tu in van thak leh lei thak ka mu hi. Amasa van leh
lei beimang hi." (Mang. 21:1, NKJV).

Mongg neilo vannuai ah ei tha tawh kipek dinga
hong kidapkoih hilo hi. Zong ahi zo vet ding ihi kei hi. Ei
hong langdote ei sang tamzaw tham hi. Tua hang maha
Pasian in ei hih zawh theih ngeiloh ding hotkhiatna gelna
hong bawlsak ahihi.

NIMASANI (Sunday) June 28
Pasian in Numei Leh Pasal Piangsak (Pian. 1:26-28).

Abei thei lo mite dot theih bul in, koi pan a apiang
hi mawk ka hi hiam? cih hi a, Pian. 1 leh 2 leh adang
teng khempeuh in hih athupi pen dotna hong dawn sak
hi. Koi pana piang cih ih ki theih leh, kua ih hih ki thei
in; bang hang a nungta in, koi lam tung ding, cih ngaihsut
ih ki pan thei ding hi. Pian. 1 leh 2 en suk in la, Pian.
1:26-28 encian in. Mihing leh adang te kibawlzia
akilamdanna pipen bang hiam? Piansak dangte bangci
tuampian hiam?

1. Mihing te in nuntakna nei te lak ah akipiang
sak nunung pen ahi uh hi. Asin akep ding uh piansaknate
amau kiim leh paam ah om hi.

2. Mihingte apiansakzia pen piansak dangte
apiansakzia tawh kilamdang hi. Tu masiah "om ta hen,
piang ta hen" (khuavak, van, tui, ngasa leh vasate,
ganhingte, etc.) cih ahihi. Tu in ahi leh thupiakna pen,
bang cih ding cih ki kum ding a kikhopna: " . . . mihing
bawl ni . . ." cih thu ahihi. Thum gawm Pasian ahi - Pa,
Tapa, leh Khasiangtho - in gel khawm uh hi. Hih Piancil
alian 2 te pen leitung leh asung a om nuntakna neite
piansakna vai ahihi. Piansakte lak ah mihing pen athupi
pen ahihna nial theih hilo hi.

3. Mihingte Pasian lim leh meel sun a kipiangsak
ahihi. Tua hun a kipiang sak khin te vai ah aki gen lo
thu ahihi. Bang ci nuam lian cih hih mun ah ki gen tuan
lo hi. Ahi zong in azia atongg ah, Pasian sutna nei aci
nuam hi hamtang ding hi. Mihingte in ganhingte' neihloh
sia leh pha khen theihna nei uh hi (peng palek pen etlawm
mahmah ahih hang in sia leh pha vai ngaihsut in nei
kha peuh mah lo ding hi). Pasian liim leh meel sun a
kipiang sak cih ciang in Pasian siantho zia leh dikzia
lahkhiat theihna nei cih na suak hi.

4. Minghingte in leitung a piansak dangte tung
ah Pasian aiawh in thuneihna aneih uh hong kul hi. Tua
vai in mawh puak guan hi.

Laisiangtho patna ah mihingte vai hong ki gen a,
amau leh amau anungta mawk ding hi lo hi. Pasian tawh
kizom a nuntak ahihi. Hih thu in ih nuntakna ah Pasian
athupit akulzia leh Amah lo in ih "picin" taktak theihloh
vai bang hong gen hiam? Sawl. 17:28 zong sim in.

NINIHNI (Monday) June 29
Deih Bang Ngaihsut Theihna (Pian. 2:15-17)

Piansakna tangthu tawh kizom thu khat pen
Pasian in, "sia leh pha theihna singkung" (Pian. 2:9)
nekloh dinga akham vai ahihi. Tua hi a, atung apat pan
in Pasian in, mihingte sia leh pha kal ah teltheihna nei
thei sak cih ki mu thei hi. Ganhing dangte in hih silpiak
ngah lo hi. Zan ni a ih cih bang in, thudik khentat theihna
ih neihna in Pasian ih sutna hong kilang sak hi.
Pian. 2:15-17 in mihingte teeltheihna silpiak
ataktak ahihzia bang hong thei sak hiam?

Pasian in mite Ama deih bangbek a asem thei ding
in zong bawl thei hi. Tua bang dan in khuavak, ni, khapi,
leh aksite akibawl ahihi. Amaute in telna om lo in Pasian
thu mang uh hi. Amaute in Pasian' deihna bang pianngei
thu te makaihna tungtawn in asemkhia ahi uh hi.

Mihing piansakna pen tuampian hi. Pasian in
Ama ading a apiansak ahihi. Pasian in amau deih bangin
teelsak nuam hi. Akisawl tawm hi lo a amau teelna tawh
abiak ding uh deih hi. Tua hi kei leh, Amah it theilo ding
uh hi. Adik itna ahih theih nang in aut-thu uh ahih kul hi.

Pasian kiang pan hong pai ahih man in, mihingte
deihteel theihna pen kikep kidal sak in, Pasian in thupi
bawl hi. Teelkhialh om thei hi. Teelkhialhna in manh nei a,
anasia mahmah zong hi thei hi. Ahi zong in tangsawl ding
pen Topa deihna tawh kituak lo hi.

Mihing deih teelna thuguipi ah ngaihsut ding thu
3 om a:
1. Tawp nei lo vangliatna anei Pasian in ei deih
teelna hong sai pih lo hi.

2. Mihingte in amau gamtatna vai ah mawhpuak nei
uh hi.

3. Deih telna ah ei telnop tel theih hi a adiak in sia
leh pha kikal hi pipen hi.

Mai lam hun: naii, ni, kal, pawl khat sung a; sia leh
pha kikal na teltheih bangte khawng hiam? Tua silpiak adik
tak in na koici zat hiam? Asia lam a zat dan apiangtheite
ngaihsun in.

NITHUMNI (Tuesday) June 30
Puukna (Pian. 3:6, 7)

Singgah tawmcik neekna pen mawhna hi kim lo hi.
Tua khit a thupiak ih ngaihsut cian kul hi. Adam leh Eve
te' deih teltheihna tawh ki piang sak a, Pasian lim leh mel
sunn a kipiangsak ahih zia alak ahihi. Hih thu pen ut thu
telna leh Pasian thu manh ding mawhpuakte zong kihel
hi. Nek ding dang om loh man a tua sianggah anek uh hi lo
hi. Nek ding atel uh ahihi. Hih thu pen Adam leh Eve te'n
Pasian thupiakna langpang a abawl uh thu ahihi.

Tua bang mah in Pasian thu zuih ding leh zuih
loh ding ei mahmah in ih tel ding ahihi. Pasian thu,
mang ding maw, lang do ding, cih ih teel ding ahihi.
Pasian in Amah um hamtang ding in leh Ama sawlna
mang ham tang, it hamtang, ding in hong sawl hamtang
lo ding hi. Ih totnopna lampi ut bang in hong tel thei sak
hi. Ahi zongin atawpna ah, tua telna tungtawn a nungta
ding in ih ki gin kul hi.

Tua singgah anekna uh tawh Adam leh Eve in
Pasian kiang ah nang ukpa "picing" hi kei teh aci suak
hi. Athuneihna akisit akitoo suak hi. Adam leh Eve thu
manglote hong suak uh hi. Tua bang in mawhna leh sihna
mite tung ah hong tun' uh hi.

Adam leh Eve in Eden huan anusiat uh hong kul
hi (Pian. 3:23, 24). Hih thu in akul leh, hehpihna tawh
thukhenna ahihi. Mimawh mi lehtat te Topa in nuntakna
singkung ngah sak lo ding hi. Mawhna tawh nuntak
tawntung nading pan Adam leh Eve itna tawh akep adon
hong kul hi. (Ei leitung bang a natna satna, leh siatna
thuaknate tawh nuntak tawntung ding vai ngaihsun dih
in!) Adam leh Eve tua huan nuam pan anuam lo zaw
mun ah kipaikhia sak hi (aneu 23, 24).

Tu ni sinna leh 1 John 2:16 enkaak in. Mawhna
khaicite tawh hih puukna vai a toona hong ki koici zop
hiam? Ih nuntak sung ah hih vaite mah abuaipih to den
hi mawk lo ih hi hiam?

Nilini (Wednesday) July 1
Hotkhiatna Vai Hangsan Taka Pasian Sepna (John
3:14, 15)

Ih pu leh ih pi masapente hong puk khit uh ciang
in, azonga hong pai pen Pasian hi a, aleh lam hi zaw lo
hi. Adam leh Eve Topa muhna pan bu zaw lai uh hi.

Apuk mihing' tate ading in sinna vang nei mahmah khat
hong suak hi! Hong zong a hong pai Pa buksan ta zen,
hong honkhia thei Amah bek hi ven mataw!. Eden ah
Adam leh Eve in Pasian taisan uh hi. Khasiangtho
makaihna hang hi kei leh, mihingte atua cici lailai mah
ih hihi.

A lungdam huai mahmah thu ah Pasian in ih guipi
pente na nawlkhin lo hi. Eite zong hong nawlkhin tuanlo
hi. "Nang kawh om?" hong cih masak pen hun Eden
huan ah kipan (Pian. 3:9, NKJV) tu dong in hong sam
lailai hi.

"Teh theih om lo hong silpiak ahi Atapa tungtawn
in Pasian in hehpihna tawh mite hong tuam a, huih bang
keek in mite khempeuh hong huam kim hi. Hih nunna
apia hehpihna huu adiikte nungta in Khazih Zeisu sung
ah khangcing ding uh hi." E.G. White, Khazih Kiang
Zuatna, SC p. 68.

Pasian thupha tangkona lian pen in Zeisu mi bang
a hong pianna vai leh asepna thute ah hong kilangh hi.
Hih leitung ah Satan susia ding, Pa' dikna kilangh sak
ding, Satan in Pasian amawh saknate ah akhialh lam lak
in; Pasian thukham leh thupiakte kizui thei takpi ahihna
hong lak hi. Avai thupi pen ah, singlamteh ah mite tang in
hong sihna thu ahihi. Ama hong kipumpiakna in eite
mawhna' pian'sak sih tawntung na sung pan hotkhiatna
hong pia hi. John 3:14, 15; Isa. 53:4-6 leh 2 Cor. 5:21 te
in Zeisu hong sihna thu bang hong hilh hiam?

"Khazih in mawhna cih peuh mah nei lo hi. Ahi
zong in Pasian in eite ading in mawhna suak sak hi. Tua
hi a, Khazih hong sep sakna tungtawn in Pasian mai ah
dik ih tang thei hi (2 Cor. 5:21, NIrV). Thu omzia pen
"kikhekna lianpi" kici hi. Zeisu in ih mawhnate la in mawh
nei bang a hong sihna in, ei mawh nei te Pasian tawh
Zeisu bang a dikna ih ngah theih nang ahihi.

Ningani (Thursday) July 2
Hotkhiatna Thu Tangkonate (Matt. 5:13, 14)

Tangkona in amangthang mihingte Pasian in
ahotkhiat nop thu, eite khat sim hong itna hang ahihi.
Tua sanga athuukzaw vai dang om lo hi. Leitung bup in
hotkhiatna angah nading in Pasian in Khazih hong sawl
ahihi. John thubu sung bek ah zong Zeisu' masuan 40
veival hong tangko hi (John 3:17; John 12:47 cihte khawng
sim sin dih in). Leitung honkhia ding in Pasian in Zeisu
hong sawl hi. Zeisu in anungzuite hong sawl sawn a "Pa in
kei hong sawl bang in note kong sawl hi" hong ci hi (John
20:21, NIV).

Matt. 5:13, 14 sim in. Gentehna kammal 2 hong
zat te bang te hiam? Hih mun ah nasep masuan bang
hong gen hiam?

Cii leh khuavak gentehnate in mite tung a Christian
te huzaap omzia hong hilh hi. Cii in akihel pihte
tawh kigawm khawm hi. Ahi zong in khuavak in asuk
khak khempeuh khuavak pia hi. Matt. 5:13 sung a leitung
cih kammal in Christiante akikholh pihte tawh ann sung
a cii bang a kihel khawm ding ahihi. Leitung khuavak
cih kammal in khuamial sung a nungta mite om cih thu
hong gen hi. Amaute in lungdamna khuavak angah ding
uh kul hi.

Israel mite siangtho taka nungta in Pasian piak
cidamna thute zuih ding kihanthawn hi. Amaute in "Gentile
te ading in khuavak ahi ding uh hi" (Isa. 49:6, NIV).
Cidam nuntak, gualzawhna, leh Pasian Sabbath leh
thukham dangte in akiim apaam a mite kiang ah
piangsakpa Pasian leh Honpa vang liatna lak ding hi.
Midangte in Jew mite nuntak leh omzia nuamte amuh uh
ciangin Topa thu thei nuam ding uh hi.

Khazih hong pai ciang in Ama nungzuite cii ih
bat ding thu hong gen hi. leitung a ahuzaapte uh tawh
leitung mite amawhnate uh pan akikhel ding a ih panpih
ding ahihi. Christian te huzaap tungtawn in thu um lo
mite siatna gamtatnate pan kidal thei zel hi. Christiante
in amau gamtatna phate uh tawh hotkhiatna thu tangko
ding in kikholh-khawmna tawh huuzap pha nei thei uh
hi.
Nang leh na pawlpi in na kim na pam ading in
koici ciang dongin teci pha na suak uh hiam? Na khuavak
mial semsem ta maw? Na cii te a alna mang dek maw?
Pasian mai ah midik ih suah theih nang in Pasian kiang
ah kihei kik ding bang hang in thupi hiam?

KIGINNI (Friday) July 3

SINBEH DING: "Pasian thumann tangkona vai tawm
bang gen khin hang. Hih tangkona nasep pen thum gawm
Pasian khat nasepna vai ahihi. Hih tangkona nasep pen
Zeisu tawh kipai kan diak hi. Mi bang a lei a hong pianna
in Christian upna vai ah thupi hi. Anuntakna leh Asihna
tawh, Zeisu in mi khempeuh ading in hotkhiatna lampi
hong honsak hi. Anungzuite in Athupha tangkote ih hih
mah bang in tua lungdamna thu, Zeisu' hong sepsak
thute mite ih theihsak kul hi.

"Leitung a Khazih pawlpi in thumann tangkona
ding a kiphuang khia ahihi. Pawlpi bup alian aneu,
azawng ahau, mite khempeuh in thumann azak ding uh
deih hi. Mundang gamdang ah mi khempeuh in sapna
ngah lo uh hi. Ahi zongin mi khempeuh in thungetna
leh piakkhiatna tawh nasepna ah mapang thei uh hi.
E.G. White, Pawlpi Teci Pannate, 6 T p. 29.

KIKUP DINGTE:

1. Mihingte kikoici pian sak cih lim ngaihsut in. Bang
hang in Piancil vai thupi hiam? Ih piankhiatna
theihna in kua ih hih thu leh ih Christian nuntakna'
deihna hong koici telsiam sak zaw hiam?

2. Anuai a thu in, deih tel theihna vai, itna, leh leitung
a thusiate' vai hong koici telsiam sak hiam? "Pasian
in Ama it bang a a it thei ding mi abawl nop leh -
amau omzia tawh haksatna atuak lawh thei - mi
abawl kul hi. Itna leh suahtakna in suakta tak a it
thei ding a, khantohna nei thei ding in Pasian in abawl
ding pen thupai zia dik ahihi. Tua bang a hong bawl
nuam kei leh zong hong bawl ngiat lo thei lua ahihi."
Robert J. Spitzer, New Proofs for the Existence of
God: Contributions of Contemporary Physics and
Philosophy, Kindle Edition (Eerdmans Publishing
Company, 2010), p. 233.

3. Zeisu hong sihna pen Rome gam huam sung gam
neu khat sung a, tu ma kum 2000 lai a thupiang
ahihi. Hih thupiangte in mi khempeuh te ading in
tawntung vai ah khiatna nei hi. Hih thupiang leh
akhiatna athei eite tung ah mawhpuak bang kinei
hiam? Athei te'n gen kei leh akitheih theih nang
bang lampi dang om hiam?



--

Thursday, June 25, 2015

(ဇိုမီး/မီးဇို) သာသနာျပဳသူမ်ား (တတိယကြာတာ၊ ၂၀၁၅)

သင္ခန္းစာ အသစ္ျဖစ္တဲ့ သာသနာျပဳသူမ်ား - တတိယကြာတာကို ေအာက္ပါ Attachment မွ ေဒါင္းယူႏိုင္ပါၿပီ။ 

--

Tuesday, June 23, 2015

SINNA 13. June 20 - 26 "SINGLAMTEH AH SIHNA LEH THAWHKIKNA"

https://www.youtube.com/watch?v=buLTQOZ-mfo

NIPINI (Sabbath) Nitak lam June 20
SIM DINGTE: Pian. 3:1-6; Luke 22:39-46; 2 Cor. 13:8;
Luke 22:53; Matt. 12:13; 1 Cor. 15:14.

KAMNGAH: “Mihing Tapa in migilote khut sung ah kipia
in, singlamteh tung ki that ding a, ni thum
khit ciang in atho kik ding hi.” (Luke 24:7).

Aneu a kipan in Zeisu in Apa deihna picing sak ding
in leitung ah hong pai ahih ki thei hi (Luke 2:41-50). Amah in
hilhna dam sakna, leh upmuanna picing tak tawh Pasian na
hong sem in a Pa thumang hi. Tun ahun hong tung ta hi.
Nitak nekhopna aneih khit ciang in Amah bek pai hi. Amah
kilehek in kinial ding hi. Thu kisit in kikhailum ding a sihna
zo in zawhna tawh tho kik ding hi. Anuntak sung singlamteh
a asih ding lam thei hi. Lungdamna thubute ah, hong thuak
hong sih kul hi cih tamveipi kigen khol hi (Luke 17:25; Luke
22:37; Luke 24:7; Matt. 16:21; Mark 8:31; Mark 9:12; leh
John 3:14). Jerusalem apaikul hi. Athuak kul hi. Kilehek
ding hi. Kikhai kang ding hi cih bangte khong ahihi. Golgotha
pai lo in Pasian Tapa om lo ding hi. Satan zolna mang lo in
singlamteh pel lo hi (Matt. 16:22, 23). Amah “pai in . . . .
thuak in . . . . ki that in, tho kik ding hi” (aneu 21, NKJV).
Zeisu ading in singlamteh pen tel thu hi lo hi. “Akul” hi zaw
hi (Luke 24:25, 26, 46). Pasian na “lamdang (thusim). . . .
khang tawna kisel hi a, tun Pasian mite tung ah kilang ta
hi. (Col. 1:26, NIV).

NIMASANI (Sunday) June 21
Gethsemane: Alauhuai Masuan (Luke 22:39-46)

Lei pian cil in, Pasian in Adam leh Eve piang sak in
huan hoih sung ah koih hi. Lungdam tak a nuntak theihna
ding teng tawh tua huan kidim hi. Asawt lo in thu tuampi
khat hong piang hi. Satan hong kilang hi (Pian. 3). Nupa kop
masa te khem in amoi leitung Pasian leh Satan kikal ahi,
sialehpha kikal kiking-kalhna thubuai lak ah lutpih hi.
Tu in Pasian deih hun in, huandang khat (Luke 22:30-46) 
pen galphual hong suak hi. Tua mun ah thumann
leh zuau thu, dikna leh mawhna, mihingte hotkhiat na ding
Pasian gelna leh mihingte suksiat ding ahi Satan ngimnate
kikal ah kidona hong piang hi.

Eden ah hih leitung mawhna tawh buaina sung ah
lut hi. Gethsemane ah leitung gualzawhna lian pen hong
kilang hi. Eden huan ah Pasian lang khat a langdona kimu
hi. Gethsemane in Pasian tung ah kipumpiakna leh mawhna
tung ah gualzawhna hong lak hi.

Eden ah thupiang leh (Pian. 3:1-6) Gethsemane ah
thupiangte tehkak in (Luke 22:39-46). Tua huante sung a
thupiangte’ kilamdanna bang hiam?

Gethsemane in vai 2 hong lak a: 1. Satan in Zeisu
Pasian nasep masuan pan zol a; 2. Pasian deihna banga piang
a tangtung ding a apicing pen lungsim tawh Ama na sem
dinga Ama thungetnate ahihi. Gethsemane ah kidona nasia
mahmah a mihing pen zawngkhal mahmah cih hong lak hi.
Thungetna tha aciam khin sa te ading in zawhna pen kician
mahmah hi. Zeisu thungetna minthang mahmah ah: “nang
deihna bang hi ta hen, kei deihna bang hi kei ta hen”
(Luke 22:42, NIrV).

Satan leh apawlte khempeuh in Zeisu langdo uh hi.
Zeisu in a it mahmah nungzuite in, tua thuakna tel lo uh hi.
Lehekpa nap khit phet in husan khat kal bek kigamla hi.
Biakinnpi cing te leh siampite Zeisu man ding in kiging khin
dek ta hi. Zeisu hong lahna ah thungetna leh Pasian deihna
ah kipumpiak in akisam thatang nuntakna ah ahaksa thuak
zo ding in kha thahatna kisam hi.

Mailam ah hong kize et ciang in, Gethsemane a Zeisu
ngah bang ngah a Adam leh Eve te in Eden ah angah bang
uh ahi lo ding in leh Zeisu in angah bang ahi thei ding in hih
thu 2 te akilamdang sak bang hi mawk hiam?

NINIHNI (Monday) June 22
Judas (Luke 22:3)

“Tua ciang in Judas Iscariot kici 12 te lak a khat pa
sung ah Satan lut hi (Luke 22:3, NIV). Anungzuite khempeuh
Zeisu lang ah pang a lehek ding in Satan hanciam pha
mahmah hi. Judas pen Satan in bang ci zawh mawk hiam?
Luke genna ah anungzuite atel ding zan in Zeisu in
zan tha pai in thu ngen cih hong gen hi (Luke 6:12-16). Zeisu
in 12 te Pasian piak in um hi (John 17:6-9). Judas pen athunget
angahna ahi takpi ding hiam? Judas gamtat siatna teng tawh
Pasian deihna hi koici bang in ci thei ding ih hi hiam?
(2 Cor. 13:8 sim in).

Judas pen lamet a om mahmah khat ahihi. Amah
pen Paul bang dangkhat hi thei ding hi. Ahi zong in Amah
leh tai’tai’ mawk hi. Judas in Gethsemane bang dan aphukha
thei ding ahihi. Ahi zong in ama omzia pen Eden a pukna
tawh kivalak mawk hi. Bang kisam mawk hiam?
“Judas in huaihamna lungsim hoihlo kem gige mawk
a anuntak ngimna suak khin ta hi. A sum itna in Khazih a
itna lek khengval hi. E.G. White, Khangcin Lunggulh,
DA p. 716.

Zeisu in mi 5000 te moh lum 5 leh ngasa tawn 2
tawh vak hi (Luke 9:10-17). Judas in tua nalamdang in mipi
tung a amahn neihna “telsiam” masa pen hi. Tua hia amah
in, Zeisu bantang kaih a kumpi suah sak ding hong kipan
hi. Khangcin Lunggulh, DA pp. 718, 719. Ahih hang in Zeisu
in Judas angsung vai Athukimpih lohna in alungkia sak hi.
“Judas lametnate sang mahmah hi. Ama lungkiatna zong uang
mahmah hi. Khangcin Lunggulh, p. 719. Zeisu in avangliatna
pen kumpi asuahna vai dinga zang ding in Judas in um hi.
Judas in tua sung ah munthupi deih hi. Adah huai mahmah
thu! in Judas in ahong taktun’ lo leitung kumpi gam ah mun
deih ahih man in, atung pel mawh ding tawntung kumpi
gam ah mun tannlawh hi.

Hun dang khat ah, Zeisu nungzui muanhuai khat in
Akhe sathau namtui manpha tawh hong sil sak hi. Judas
in sum mawk paih ci hi (John 12:1-8). Judas muh pen sum
bek mah hi a, asum ngaihsutna in Zeisu a itna khup let hi.
Asum duh luatna leh vang deih luatna in Judas pen, manh
seh theih loh van silpiak kim lai sum in seh kha sak hi (Matt.
26:15). Tua hun pan in, “Judas sung ah Satan lut hi.” (Luke
22:3, NKJV). Judas pen mimangthang hong suak ta hi.
Mun hoih munpha, vangg leh sum cihte tung ah
khialhna om lo hi. Tua te in ih muanhuaina hong khuplet
khak ciang in hong buaihuai hi. Judas bang a, ei leh ei ih
kikhem khak loh nang in ih kisit tel det ding bang hang in
thupi hiam?

NITHUMNI (Tuesday) June 23
Amah Tawh Maw, Alangpang Maw (Luke 23:39-43)

Singlamteh in thu teng aphel suah suak hi. Tua in
upmuanna leh uplohna, sanna leh zuakna, tawntung
nuntakna leh sihna cih te khenkham hi. Mihingte ading in
singlamteh vai ah lamlai om lo hi. Atawpna ah, akhat zaw
sang lam ah na tun kul hi.

“Kei hong pawlpih lo te kei lang hi. Kei tawh akhawm
khawm lo te in thehthang uh hi.” (Matt. 12:30, NIrV).

Kammal khauh in hong lung hihmawh sak thei zel hi. Zeisu
in ataktak, thumann bang hiam cih Khazih leh Satan kikal
kikingkalhna vai tellah hi. Eite in Zeisu a ahih kei leh Satan
a ih suak hi.

Mite in Zeisu tawh koici kizop uh hiam? Amau kiang
pan Pasian tawh ih kizopna vai leh singlamteh tawh ih
kizopna vai hong huh ding in bang sinna ngah thei ding ih
hi hiam?

Sanhedrin mipawlte (Luke 22:53) bang vai ah khial
kha uh hiam? Ei zong Zeisu thu akhenna uh ah amau ih
bat loh nang in koici kidal thei ding ih hi hiam?
Pilate (Luke 23:1-7, 13-25). Pilate in bang ci dan a
“hih mi tung ah khialhna ka mu kei hi” (John 19:4, NKJV) ci
kawm sa in, singlamteh ah khai ding in thu khen hiam?
Aman thei na pin asepkhiatna ah akhialhna pan bang sin
thei ding ih hi hiam?

Herod (Luke 23:6-12). Herod khialhna pi bang hi
mawk hiam? Bang sinna ngah thei ding ih hi hiam?
Guta 2 te (Luke 23:39-43). Mawh nei mi 2 te in
singlamteh en in angaihsut uh kilamdang hi. Hih thu in
hotkhiatna vai ah akoici lam zaw hong lak hiam? Kammal
dang in gen leng eite in kikingkalhna vai ah akhat lam zaw
zaw ah ih pang ciat hi.

NILINI (Wednesday) June 24
Amah Tho Kik Khin (Sawl. 1:22)

Nimasa ni zingsang in tua nupite han ah vai khat
bek tawh va pai uh hi. Phumna vai apicing sak ding uh
ahihi. Zeisu tawh kikhol khawm ngei mahmah uh hi. Ahi
zongin apiang ding thu mann takin thei lo uh hi. Han
ahawmpi muh ding lamen lo uh hi. Vantung mite om ding
in zong ngaihsun kha lo uh a: “’Amah om lo hi. Tho kik khin
ta hi” (Luke 24:6).

Sawltak thubu masa lam pawl khat bek ah zong
Zeisu’ thawhkikna vai 8 vei tak om hi. Sawl. 1:22; Sawl. 2:14-
36; Sawl. 3:14, 15; Sawl. 4:1, 2, 10, 12, 33; leh Sawl. 5:30-32.
Nungzuipite thuhilhna vai ah bang hang in thawhkikna thu
thupi lua mahmah hiam? Tu lai eite ading in zong bang
hang in thupi mahmah hiam?

Tua nupite in Zeisu thawh kikna mit tang a amu te
ahi uh hi. Midangte gen ding in nawhtai uh hi. Ahi zong in
kuamanh um lo uh hi (Luke 24:11). Nungzuipite mahmah
in dahna tawh kidim numei pawl khat thu mawk gen bang
in ngaihsun uh hi (aneu 10, 11). Akhialh lam uh thei kik
pah sam uh hi!

Khazih thawhkikna in mite hotkhiat nang a Pasian
sepna ah Christian te upna leh nuntakna ading in thupi
mahmah hi. Nungzuipi Paul in hong siang gen mahmah a:
Khazih tho kik lo hi leh ka thu gente uh ahawmpi hi in na
upmuanna uh zong ahawmpi mah suak ding hi
(1 Cor. 15:14, NKJV). Ahawm suak nading thu pen Khazih
thawhkikna tungtawn bek in ih lametna kimu thei hi. Tua
lametna lo tawh ih nuntak hih teng tawh abei hi ta a,
atawntung a amaimang ding hi ta hi. Khazih nuntakna han
ah tawp mawk lo ahihna thu in eite ah zong tawp mawk lo
ding cih kamciamna lianpi ahihi!

“Khazih sihna pan tho lo hi leh, Pasian hotkhiatna
thu saupi han ah abei hi ta ding hi. Khazih thawhkikna thu
thumann lo hi leh anungta Pasian kamciam leh lametna a
om lo suak ding hi. Tua zong sihna in atawp abeina hi mawk
ahih man’ ahihi. Zeisu mahmah pahphot pen ih upna’
mungtup ahi nuntakna Topa ahihna thu apiang lo suak ding
hi. Tua hi leh Christian te upmuanna in han angakcip suak
in Khazih si takpi leh Khazih sung a om Apa Pasian zong ahi
ci pi suak ding hi. - Adapted from George Eldon Ladd, A
Theology of the New Testament, (Grand Rapids: Wm. B.
Eerdmans, 1974), p. 318.

NINGANI (Thursday) June 25
“Avekpi in Tangtung Ding” (Luke 24:13-49)

Luke 24:13-49 sim in. Khazih thawhkik khit lim a
thupiang hong gen hi. Akihona tuamtuam uh ah Khazih in
Ama tung thupiangte mite’n atel nang un huh hi. Tu lai eite
ading leh mite tung a ih teci panna vaite ah hih thu bang
hang in thupi mahmah hiam?

Zeisu thawhkikna in Messiah ahihna nial theih loh
asuak sak thu ahihi. Singlamteh ah Akikhai ma in satna
thuak a, tua ciang in kitun in han ah kikoih hi. Mi pawl
khat te gen thu haihuai bang dan in: singlamteh, kiphumna,
satna, aluangkhia siite tawh si zo lo in han sung pan a hong
pai khia kik hi mawk leh agualzo Messaiah hi thei peuh
mah lo ding hi.

Ahi zong in Zeisu nungta in cidam hi. Emmaus khua
lampi ah tai tampi lam pai hi. Kua ahih agen ma in amaute
laisianghto pan in lak hi. Amah a up amuanhuiana thu
Laisianghto siksan in gen hi.

Tua khit ciang in anungzuite kiang ah Zeisu kilang a
ann zong ne khawm uh hi. Tua te ban ah: Pasian kammalte
hilh in: “akigelh thu in khazih in bawlsiatnate hong thuak
ding hi. Ni 3 ni ciang tho kik ding hi. Anungzuite’n Ama min
thu gen ding uh hi. Amawhnate uh pan kihei in mawhmaina
ngah ding in gen hi. Minam khempeuh in Jerusalem pan a
kipan in za ding uh hi. Hih thute na mit uh tawh na mu uh
hi.” (Luke 24:46-48, NIrV)

Hih ah Zeisu in Laisiangtho lak hi (Amah ngiat amau
tawh a om ban ah) Ama tung a thupiangte atelcian nang un
Laisiangtho zong zangh hi. Ama thawhkikna tawh kizom in
minam khempeuhte kiang a gen ding lungdamna thu
tangkona masuan gen hi.

Tua bang in Zeisu kua ahih Asiansaknate ban ah
Pasian kammal tawh anungzuite lak hi. Pasian kammal eite
lak ah om kei leh Ama thu leitung khempeuh ah ih tangko
ding ih maban ahih lam thei lo ding hi hang. Lungdamna
thu bang hiam cih zong thei lo ding hi hang. Zeisu leh
anungzuite ading a athupi mah bang in tu lai eite ading in
zong thupi hi.

Laisiangtho tawh na hun bang zah na zang hiam?
Nang koici nuntak, nate bang ci tel , midangte bangci bawl
cih, bang ciang dong hong huzaap hiam?

KIGINNI (Friday) June 26

SINBEH DING: “Khazih sih athupitna misiangthote leh van
mite in mu ding uh hi. Mawhnei mihingte in leitung piancil
a kithat tuuno lo tawh van Pasian kiang ah inn ngah lo ding
uh hi. Khazih singlamteh min phat in thangsak lo ding ih
hi hiam? Van mite in Khazih min zahtak in thangsak uh hi.
Vantung mite nangawn in Pasian Tapa thuakna amuh kei
uh leh muan om lo hi. Singlamteh vangliatna tawh van mite
nangawn puk na ding leh nungtolh na ding pan akidal ahihi.
Satan pukna bang in singlamteh lo tawh van mite zong thusia
pan muanhuaina om lo hi. Van mite pauban lohna bei mang
ta hi. Mihingte paubanlohna Eden ah, mun hoih munpha,
thupha lungdamna mun ah, guak suak hi. Van leh lei ah
muanhuaina abel nuamte in Pasian tuuno amitsuan uh kul
hi. E.G. White, 5 BC, p. 1132.

KIKUP DINGTE:

1. Christian te upmuanna tawh ih nuntak kul hi. Ih tel
zawh loh khat ih up kul hi. Mit tawh mu thei lo ih hih
man hi. Vai tuamtuamte ah tua bang a ih hihna tampi
om hi. Na-te thu sinna tuamtuamte ah zong tua bang
mah hi a “Ahuampi in ih up tampi lak ah ih ciat linlian
tawm bek om hi.” - Adapted from Richard DeWitt, World
Views: An Introduction to the History and Philosphy
(Study of Truth) of Science, second edition (Chichester,
West Susses, United Kingdom: John Wiley and sons,
Limited., 2010), p. 15. Ih up ih muan thute ahih tuakna
thu tampi om hi. Zeisu in nungzuite asawlna thu ah: “Hih
vantung gam lungdamna thu leitung khempeuh ah teci
ding in mi khempeuhte kiang ah kihilh ding hi. Tua khit
ciang in beina apiang ding hi” (Matt. 24:14, NKJV). Zeisu
in hih thu agen hun ngaihsun ni. Anungzuite bang zah
pha uh hiam? Mi bang zah in um takpi a amah kua hi a
bang sem ding cih athei tawm mahmah hi. Rome gam ah
pawlpi masate’n kum za tampi na thuak uh hi. Hih thute
ngaihsun kawm in Zeisu genkholhna bang zah in
lamdang cih kikum ni. Pasian kammal ih muantakpi
ding ahih zia na ngaihsutna gensawn in.

2. Atung a E.G. White gelh thu, thuuk ngaihsut inla hih thu
ah mawhna vai in leitung bup zel in mi khempeuh tawh
kisai hi. Zeisu mitsuan lo in van mite zong lung muan
om thei lo hi. Hih thu in bang khiatna nei hiam?

SINNA 12. June 13 - 19 "ZEISU JERUSALEM AH"


NIPINI (Sabbath) Nitak lam June 13
SIM DINGTE: Luke 19:28-40; Zechariah 9:9; Luke 19:45-48; 
Matt. 21:12-17; Luke 20:9-26.

KAMNGAH: “Zeisu in anaih ciang in khuapi mu in akap
hi.” (Luke 19:41).

Zeisu in leitung a anuntak Nipi kal tawpna Jerusalem
ah zang hi. Alip khap huai thupiang teng en le hang:

1. Gualzo tak a lutna;
2. Don anei lo khuapi Zeisu in akahna;
3. Biakinnpi siansuahna;
4. Amah langdo ding a athei loh kala gelnate;
5. Alungngaih huai nitak ann nek leh Gethsemane a lunggimna;
6. Bawlsiat thusitna;
7. Singlamteh tung ah thahna; leh, atawpna ah,
8. Thawh kiknate ahihi.

Hih bang vai buai thupi, bang khuapi mah in kal
khat sung in tuak ngei nailo in zong tuak ngei nawnlo ding
hi. Hih kal sung sia leh pha kikal kidona sang pen hun hong
suak hi. Zeisu bek in apiang thute thupitna telsiam hi.
Zeisu in Jerusalem khuapi pen tamveipi kantan zel
hi. Matthew, Mark, Luke, leh John thubute in Zeisu agol
ciang Jerusalem ahawhna na ciamteh kik hi. Hundang a te
bel ki thei kim hi.
Gentehna in,
1. Naungek Zeisu biakinnpi ah apna kinei(Luke 2:22-28),
2. Kum 12 apha Zeisu biakinn sung ah thu kikum a om (aneu 41-50),
3. Satan in biakinnpi tung sang pen ah paipih (Luke 4:9- 13).
Ahih hang in Zeisu’ Nipi nunung hun sung Jerusalem
a anasepna vai lungdamna thu at te’n limgen mahmah
uh hi.

NIMASANI (Sunday) June 14
Gualzo Tak a Lutna (Luke 19:28-40)

Zeisu Bethlehem ah suak hi. Nazareth ah khangkhia
hi. Galilee, Samaria, Judea, leh Perea cih bang munte ah thu
gen, thu hilh, leh cinate dam sak in vak kawikawi hi. Zeisu in
khuapi sung pai ding “khentat” (Luke 9:51, NKJV). Leitung
tangthu ah tutung tang apai pen athupi pen Nipi kal ahihi.
Khazih kumpi bang a khuapi hong lut in singlamteh ah hong
si hi. Hih tungtawn in ei agal ahite “Atapa sihna tungtawn
in Pasian tawh ih ki lem ta hi” (Rom. 5:10, NKJV).

Luke 19:28-40 sim in. Nungzuite lunglawp mahmah
uh hi. Jerusalem a David tokhom kumpi Zeisu in luah ta
ding ci in ngaihsun takpi ding uh hi. Hih lamet khialhna
pan alamdang bang sinna hih vai ah ih sin thei ding hiam?
Zeisu hong suah in mipilte in Jerusalem ah kong
hong kieu uh hi. Lungsim asukha dotna hong dong uh a, “mi
bang a hong piang Jew te kumpi pa koi ah om hiam?” (Matt.
2:2, NKJV) ci uh hi. Singlamteh ma ni pawl khat sung,
nungzuite leh mihonpite in khuapi sung ah dim uh hi. Jerusalem
kim teng ah “Topa min tawh hong pai pa in thupha ngah
ta hen” cih aw ging in Jerusalem kim vantung teng zel hi
(Luke 19:38, NKJV).

Hih thupiang in genkholhna picing sak hi. “Zion
khuapi lungdamna tawh kidim hi. Jerusalem khuamite in
awng un! Kumpipa hong pai hi. Mann tak in Asem den Pa
hi. Hotkhiatna vangg nei hi. Amah nunnem in laa tung ah
hong tuang hi.

Laano tung ah hong tuang hi” (Zech. 9 : 9, NIrV). Hi
mah leh, Zeisu in, “Hosana” tawh akipan awtkhai a lam paina
pen Golgotha ah tawp ding hi. “Azo zo hi” cih zawhna kammalte
hong awtkhiat na ding mun ahihi.
Pasian gelkholh-nasa bang in hong piang to hi. Zeisu’
nungzuite lungsim pen ngeinate, amau hun a lametna leh
ngeinate tawh apiang ding leh akhiatna thu Zeisu’ genkholhna
tuamtuamte leh adeihna thute mangngilh cip ding uh hi.
Khazih in hopih napin ngai nuam lo uh hi. Angai
kha zong un amau lamet dan hilo in langpan uh hi. Laisiantho
thumann tawh kisai vaite ah, tua bang ih hih khak loh nang
in bang ci kidop thei ding ih hi hiam?
NINIHNI (Monday) June 15
Jerusalem: Biakinnpi Siansuahna (Luke 19:46)
“Ka innpi in mite thunget theihna mun hi ding hi”
Topa in ci hi ci in kigelh hi. “Ahi zong in note in guta buluhte’
kuaa na suak sak uh hi” (Luke 19:46, NIrV).
Gualzo taka Alutma in, Jerusalem Zeisu in kah hi.
Khuapi sung alut khit ciang in, biakinn pi ah pai masa pen
hi.
Luke 19:45-28; Matt. 21:12-17; leh Mark 11:15-19 sim
in. Zeisu hihna bawlna pan bang sinna thupi ih ngah thei
ding hiam? Biakinnpi a na akisep dan maha asem eite lak ah
hih thu in bang hong gen, hong thei sak ding hiam? Eph. 2:21
zong sim in.
Lungdamna thubu 4 te in avek un biakinnpi siansuah
vai gen ciat uh hi. John in asiansuah masak pen vai AD 28
lai a Zeisu biakinnpi avahawh laitak a thupiang hong gen
hi. Adangte in Zeisu nasep tawp kuan a 2 veina siansuahna
vai gen uh hi. A.D. 31 kum a paisan pawi kikham lai tak vai
ahihi. Tua hun, biakinnpi siansuahna vaite in Zeisu nasepna
vai hong genbeh hi. Biakinnpi leh asung a akisem akibawl
vaite ah sianthona api ngaihsutna hong lak hi. Messaiah
ahihna amasuan leh athuneihna phatak a alah siangna zong
hong lak hi.
Nih veina hong pai lai tak, asih ma deuh a biakinnpi
a aomzia ahihi. Hih thu in lunglawp huai dotna khat piang
sak a: Zeisu in si baih ta ding cih ki thei hi. Biakinnpi a
silbawlnate tawp-kuanta cih thei hi. Ahi zong in, avanzuak
te uh tawh aninhuai-sakte hawlkhia hi. Kum 40 khit ciang
a kisusia ding ahih ciang bang hang a koih lel lo ahih tam?
Adawnna ding hong kipia kei na ven. Pasian’ inn hilai
veve ahih man hi kha ngel ding hi. Hotkhiatna vai kilahna
mun hi lai veve hi. Zeisu sih ding vai teng tawh lam khat leh
biakinnpi a kisem vaite, Jew thu um takpi mite in Zeisu kua
hi a, singlamteh a hongsihna in bang khiatna nei cih atelsiam
nadingun thupitna nei lai hi. Tua hi a biakinnpi in hotkhiatna
vai lak thei lai veve a Zeisu pen leitung piancil pan a kithat
tuuno ahihzia telsiam theihna in nei thei lai ding uh hi” (Mang.
13:8).
NITHUMNI (Tuesday) June 16
Amuan-huailote (Luke 20:9-19)
Lenggah lo cing diklopa gentehna (Luke 20:9-19) in
mite hotkhiatna vai sinna hong pia hi. Tua thu laigil pen
Pasian leh azawngkhal mi mawhte hong it thu ahihi. Tua
gentehna pen tua hun lai Jew makaite vai hi a, “amaute
agenna ahih lam thei uh hi” (aneu 19, NKJV)”. Hong sinna
piak pen mi khempeuh ading ahihi. Khang khempeuh, pawlpi
kim, Pasian itna leh muanna akilak kha mi khempeuhte
tung a Pasian in citak-muanhuai dinga alametna vai ahihi.
Tu laia “asemte,” ih hihna tawh hih gentehna pan Pasian
muhzia ih mukhia thei hi.
Luke 20:9-19 sim in. Hih lai a hong kilak thukhun in
hih gentehna sung-ate mah bang a akhial-khate ihhih leh ei
ading in bang khiatna nei hiam?
Pasian’ lolai a nasemte in itna leh nin banlohna
gahpha agah ding uh kimlai gahpha gah lo hi. Ahi zong in
Pasian in, lo neipa hihna tawh kizui in Sawltak khat khit khat
sawl a (aneu 10-12), kamsang khat khit khat sawl hi (Jer.
35:15). Pasian’ lampana itna tawh azolna leh acin akep
amawhpuak uh ah muanhuai ding a azolna ah citak hi. Ahi
zong in kamsangte pen bawlsiatna thuakte suak uh hi.
“Mipite’n bawlsiat ding ahanciam loh uh kamsang aom ngei
hiam?” (Sawl. 7:52, NIrV).
Pasian thu pen itna tangthu saupi ahihi. Dah huai
thuping kik zelzel hi. Ahi zong in atawpna ah vangliatna in
gualzo ding hi. Thawhkikna in singlamteh hong zom ding
hi. Akinilkhia suangtumpi in Pasian gam ading in innkieu
khuambul suangpi suak in; gupna ngah ahau azawng, Jew
leh gentile te, numei pasalte khempeuh mi nam khat suak
ding uh hi. Atawpna ah van lenggah huan ah vak kawikawi
in agah ane tawntung ding uh hi.
Bawlsiat ding kamsang tu lai in nei lo kha mah ding
hi hang, ahi zong in nidang lai mite mah bang in athu awlmawh
lo kha thei hi hang. “Tua huan a agah apakte” ih piak ding vai
leh thupuak hong pia te leh athupuakte uh ih awlmawh loh
khak ding kingaihsun pha ni.
NILINI (Wednesday) June 17
Pasian Maw Caesar (Luke 20:20-26)
Luke 20:20-26 sim in. Zeisu in hih mun a hong hilh
thu ei gam ei lei ciat ah koici zat ding cih bangci theih ding
na hi hiam?
Zeisu hun lai in, Rome te siahdon pen mi deih het loh
thu ahihi. AD 6 lai pawl in, Josephus genna ah Galilee mi
Judas akici kipuah phatna makaipa in Caesar tung a siah
apiakna pen Pasian langpanna hi ci hi. Hih thu in Rome
langdona piang sak zelzel hi. Siah vai pen thu leng lai hi a,
biakna makaite in thu lian sim te zang in siah piak huai maw
piak huai lo cih Zeisu kiang ah va dong sak zel uh hi. Adotna
thu uh lah ki thei sak lo uh hi. Gentehna in Zeisu in piak ding
hi ci leh, tua bang a dawnna in Rome te lam suak sak ding hi.
Mipite in Jerusalem hong lut a a awtkhaina bang un Amah
kumpi hi thei lo ding hi. Piak huai lo hi ci leh lah, Jew te
lungtang mah apua suak in Rome te ukna adeih lo suak ding
hi. Tua hi leh amah leh amah kumpi langpang kisuah ding
hi. Suahtakna lam om lo thangg asiah uh ahihi.
Zeisu in bel amaute zia atheih sa hi. Sum tung a Caesar
lim lak in “Caesar a te Caesar pia un. Pasian a te Pasian
pia un” ci in agen hi. (Luke 20:25, NIrV). Caesar nuai a nungta,
nisim vai a asum azangte in Caesar tung a siah piak ding
mawh puak nei hi. Mawhpuak dang khat om a, alian zaw
ahihi. Pasian lim leh mel sun a kipiang sak ih hih man in
Ama thumanh ding ih leibat ahihi.
“Khazih in ahi linlian in dawnga . . . Rome te dalna
nuai a nungta na hih man un akilawm panpihna piak ding
ahihi. Pasian thu tawh aki kalvalh mateng hih banga sep ding
ahihi. Ih tenna mun i thukham ih zuih mah bang in mite in
Pasian tung ah akipum piak phot ding uh ahihi. E.G. White,
Khangcin Lunggulh, D.A. p. 602.
Ih tenna gam ah gam mi hoih ih hih nang in koici
nuntak ding a, ih gam mi hihna taktak pen “abawl apiang sak
Pasian” tawh akisai lam koici lah thei ding ih hi hiam (Heb.
11:10, NIrV)?
NINGANI (Thursday) June 18
Topa’ Nitak Ann (Luke 22:13-20)

Luke 22:13-20 sim in. Pasian pawi hun a Topa’ nitak
ann in bang hang in thupi hiam?
Zeisu in Topa nitak ann pen paisan pawi tawh memat
hi. Paisan pawi omzia in mihingte tha nemna leh Pasian
vangliatna tehkaak hi. Egyptte sall hihna pan Israel te suakta
thei zo lo uh hi. Tua bang mah in eite zong mawhna thusung
pan ih kisuakta sak thei kei hi. Suahtakna pen Pasian hong
itna leh hong hehpihna pan in hong piang ahihi. Hih thu
Israel te in atuu ata te uh khang khat khit khat agen suksuk
ding uh thu ahihi (Pai. 12:26, 27). Atangthu ih et ciang in
Israel te suahtakna pen Pasian nasep ahihna kimu thei hi.
Tua mah bang in mihingte mawhna pan asuahtakna uh in
singlamteh a thupiang vai ah kinga hi. Zeisu in ih “paisan
pawi tuuno” ahihi (1 Cor. 5:7 sim in). A nitak ann in Khazih
hong sih athupitna vai hong thei hong phawk sak thu suak
hi.” Adapted from GC Berkouwer, The Sacraments (Grand
Rapids: Wm. B. Eeerdmans, 1969) p. 193.
Topa nitak ann in “amah akilehhek nitak” (1 Cor.
11:23, NKJV) leh akikhailupna zan a Ama nungzuite phawk
ding a akisam thute agen ahihi. Annlum leh lengtuite pen ei
tang a akikek ama pumpi leh mawhmai na ding a aluang
asisan limlahna ahihi (Matt. 26:28 sim in). Zeisu’ sihna bek in
mawhna pan hong honkhia thei hi. Hih bang dan in Zeisu
hong sihna pen eite hotkhiat na ding a letsong ahihna
mangngilh lohna ding ahihi. Zeisu in tua nitak ann thupha
pia in Ama hong pai kik hun dong tua bang a azang ding in
thupia hi (1 Cor. 11:24-26).
“Mitampite mawhna hang a asisan hong bua” ahihna
thu Zeisu’ hong genna (Matt. 26:28, NIrV) in leitung hun bei
dong phawk ding ahihi. Hih thu hilhna nial a hotkhiatna
lampi dang telna in Pasian leh Ama hotkhiatna lampi anial
suak sak hi.
Athupi thu sin ding 2 om hi. “Eite ading in Khazih
hong si hi” cih thu in Topa tawh kikal thu ah ih phawk
ding ahihi. Thu sin 2 na in tua sihna thu hang in eite pum
khat suak in hong gawmkhawm hi. Ih tutkhopna ah zong
huntawp Khazih gupkhiatte ih hihna leh Topa hong pai kik
ding ih ngak thu ahihi. Tua hun mateng in hih annkuang
umkhopna tungtawn in abeisa thu in khiatna nei a ih
nuntakna in lamet hong nei thei ta hi.
Tawntung nuntakna kamciam hong piak theih nang
in Zeisu in ama pumpi leh sisan hong pia hi. Hih thumann
pen lametna hong pia den thu bang na cih suah sak thei ding
hiam?
KIGINNI (Friday) June 19
SINBEH DING: “Khazih pumpi ne a Ama sisan ih dawnna in
eite gumpa a ih sanna ahihi. Tua bang ih hihna tawh, Amah
in ih mawhnate hong maisak cih ih um a, Ama sung ah ih
kicing hi. Ama hong itna mu a ih ngaihsutna tungtawn leh,
Amah ih “dawnna” tungtawn in Amah tawh anungta khawm
ih suak hi. Pumpi ading ann akisap bang in nuntakna ading
Khazih kisam hi. Ann ih nek kei leh hong huh thei lo hi. Hong
nungta sak nate lak ah hong kihel thei lo hi. Tua mah bang in
Khazih zong eima gumpa ahih kei leh manh nei thei lo hi.
Amah theihna bek in hong huh thei lo hi. Amah “ne” in ih
lungsim sung ah sang in, Ama nuntakna ei a’ asuah kul hi.
Ama hong itna, hong hehpihna, ih nuntakna sung ah hong
lut kul hi. E.G. White. Khangcin’ Lunggulh, DA p. 389.
Kikup Dingte:
1. Zeisu’ biakinnpi siansuah vai ih upna leh ih cihtakna
koici bang in kizuak kha thei hiam? Biakna pen met
nang, tuptun’ nang, mun ngah nang in ki koici zat thei
ding hiam? Athupi zaw lai ah, hih thanggte ah ih pawlpi
a awkk khalo dingin koicih thei ding ih hi hiam?

2. Pasian um lo lai at siam Alex Rosenberg in na khempeuh
pilna siamnate tawh ih telkheh theih kul hi. Leitung a
om nate khempeuh; ngimna, deihna, pianzia ahihkeh
Pasian cih om lo hi. “Vannuai buppi’ deihna bang hi mawk?
om peuh mah lo hi” ci hi. “Van nuai buppi ah bang teng
apiang hi mawk? amawkna vive. Nuntak ih cih in khiatna
leh deihna taktak nei lo hi. Hih thu in hong lung hih mawh
sak kha thei ding hi. Tua khit ciang in na lungkhamna
teng lim ngaihsut in. Bang hang? Ih ngaihsutna, ih
lungkiatna, te pen thudang hi lo in ih pumpi cell te leh dat
kikhelna hang ahihi. Tua bang phamawh?” ci sawn lai hi.
Ahi zong in Rosenberg in alungkiate ading in adawnna
pen anuntakna uh in khiatna nei lo hi. “Lungkhamna ih
cih cell omzia hang leh datte hang hi lel a, hih te zatui
khauhte (drugs) tawh kibawl thei hi. Zingsang ciang
noptuam nasak kei leh . . . . kal 3 khit teh zatui dang
khat tawh kilaih thei lel. Kal 3 cih pen zatui tuamtuam
ahi Prozac, Wellbutrin, Paxil, Zoloft, Celexa, ahihkeh
Luvox te’n kal 3 sung in hong sem lel ding hi.” Rosenberg
i dawnna pen alamdanna ah acih takpi hi sawnsawn hi.
Na lungkiat leh zatui zang ziau in ci mawk hi. Rosenberg
ngaihsutna leh Zeisu Khazih ih upna leh singlamteh tung
a hong sep saknate ngaihsun in. Bang hang in Topa
nitak ann a ih kihelna in Rosenberg’ ngaihsutna ahi
nuntakna ih cih in khiatna nei lo a, Pasian omlo acih
tawh ih thu kim lohna lahna suak bangci suah hiam?

SINNA 11 June 6 - 12 "PASIAN GAMNUAM"

Youtube pan zong ki Ngai thei.
https://www.youtube.com/watch?v=jRAjEkI-X2I


NIPINI (Sabbath) Nitak lam June 6
SIM DINGTE: Luke 11:2; Luke 1:32, 33; Luke 18:16-30;
Luke 17:23, 24; Mang. 21:1-3; Luke 21:34- 36.

KAMNGAH: “Nisuahna lam leh nitumna lam pan, khang
lam leh sak lam pan in amaute hong pai
ding uh a, Pasian gam sung ah atu ding uh
hi.” Luke 13:29.

Zeisu thuhilhnate ah Pasian gam in vai thupi khat
ahihi. Hih kammal Matthew ah 50 vei Mark ah 16 vei Luke
ah 40 vei bang, leh John ah 3 vei hong dawk hi. Topa
thungetna, mualtung thuhilhna, athuhilhna dangte leh
gentehna agente ah hong dawk thei zel hi. Pasian gam ih
cih pen leitung kumpi gamte tawh akibatpih om lo hi. Pasian
gam ih cih in mite mawhna vai ah Pasian in nung sang in
bang ci sep khin a Satan tawh kikingkalhna vai ah koici
khalbawl ding cih vaite hong gen siangna thu ahihi. Hih
thu in leitung kumpi gam vai hi lo hi.

Pasian gam pen Laisiangtho tungtawn leh
Khasiangtho in sung lam pana sepna tawh hong piang ahihi.
Hih thu in kha nuntakna ahi Pasian tawh kikholhkhawmna
ahihi. Pasian vangliatna muh theihna lianpen in mihingte
Khazih’ zia leh tong sun a hong kikhelna uh ahihi. E.G.
White, Damna Thupha, MH. p. 36.

Tu kal sung hih vai Luke hong genna tungtawn in
sin dih ni.

NIMASANI (Sunday) June 7
Pasian Gam Hong Pianna: Khen 1 (Luke 11:2)

Lungdamna thubute ah Pasian gam vai gentehna
tampi om hi. Akipan thak kumpi gam thak Zeisu leh Ama
tungtawn a hong piang ahihi.

Luke 11:2 in Pasian gam tawh kisai bang hong gen
hiam? Kua gam hi a, bang hang in thupi mahamh hiam?
Hih kumpi gam pen Pasian a’ hi ih cih ciang in tua
in Pasian gam pen ngaihsutna bek ahih lohna hong lak hi.
Nek leh dawn, kipawlkhopna vai, gilkial dangtak vai, thumanh
lohna vai cihte hi mawk lo hi. Mihingte hoihna vai khempeuh
kheng hi. Khazih mihing hong suahna tawh Pasian thu neihna
bulphuh a lungdamna thu tangkona vai ahihi (Luke 4:42-
44;Matt. 4:23-25).

Luke 1:32, 33 in Pasian gam kua patkhiat hi a koici
bang teng suak ding cih hong bang ci gen hiam?
Hih munte thu 2 hang in athupi pen hong suak hi.
Akhatna ah, Laisiangtho lui a kilamen Messiah pen kua dang
hi lo Zeisu, “sang pen Pasian Tapa ahihi.” Nihna ah, “Ama
gam in bei hun nei lo ding hi” cih nopna in, mi bang a hong
piang a, asihna leh athawhkikna, in Satan’ langpanna thu
teng zo mang hi. Pasian gam hong phut khin ta hi. Hih
leitung pen ih Topa Ama (Khazih) sathau nilhpa’ gam hong
suak ta hi. Amah amang tawntung ding hi” (Mang. 11:15,
NIrV). Khazih leh Satan kidona vai ah, Adam leh Eve, mawhna
sung hong lut uh ciang in Satan in azo bang in kigen hi. Ahi
zong in Zeisu nasep masuan in, Satan thu gen pen zuau thu
ahihna atellah hi. Kieu kim pan leh hong sihna leh athawh
kikna tungtawn in Pasian gam hong tungta cih thu nialmawh
suak sak hi.

Pasian gam atakpi ahihna koici lah thei ding ih hi
hiam? Athupi pen ah, ih nuntakna ah atakpi ahih lam koici
lah thei ding ih hi hiam? Pasian gam mi ih hihna tawh koici
nuntak ding cih hong ki koici lamdan’ ding hiam?

NINIHNI (Monday) June 8
Pasian Hong Pianna: Khen 2 (Luke 18:16-30).

Luke 18:16-30; Luke 12:31-33; leh Luke 9:59-62 in
vantung gam mi hihna thu bang hong gen hiam?
Pasian gam lutna pen dinmun leh neih leh lamh tawh
kisai lo hi. Luke in, lungdamna thubu dangte mah bang in,
Zeisu kiang azuante in naupang bang a muanna leh kipumpiak
nopna lungsim neih kul hi. Na khempeuh nusiat ngam kul
hi. Akhen lah te uh in Zeisu hong tawh kidem ding hi ta hi.
Zeisu leh, ih nuntakna ah Ama hong nget thu in tu lai ih
nuntakna ah athupi pen ahihi. Hih thu pen ahih takpi ahihna
in Zeisu tungtawn bek in nuntakna ih nei thei hi. Tua ziak
in ih pum ih tang in hong neih kul hi.

Luke 18:29-30 sim kik in. Zeisu in bang hong gen hi
mawk hiam? Bang kamciam hong pia hi a? Nu leh Pa, lawmnu
lawmpa, zi leh ta te ih khen kul hi. Ahaksa tua na hi zel hi. Hi
lo maw? Zeisu in mi khempeuh in tua bang a hih kul aci hi
tuan lo hi. Akul hun vantung gam vai ading in atun leh khen
tham ahihna hong gen hi.

Misite amau na kigui uh hen cihna thu thuk ngaihsut
in. Tua bang akul hun ciang in paulap a ih neih lo ding vai
hong gen hiam? Paulap picing ih sak leh ih sak loh zong kisai
tuan lo hi.

NITHUMNI (Tuesday) June 9
Pasian Gam: Tung Khin, Tung Nai lo (Luke 17:23, 24)

Zeisu in Pasian gam thu hong hilh hi. Mihon lak a
athu gen masak Nazareth khua ah hong nei hi (Luke 4:16-
21). Tua ni in Isaiah genkholh kumpi gam vai hong tang
tung khin ta hi.

Tua kumpi gam tu mahmah in tak tun ahih zia
ciaptehna dang khat Luke in bawl hi. Pharisee te in Zeisu
kiang ah tua kumpi gam bang hun ciang hong tung ding cih
dong uh hi. Zeisu in “Pasian gam na sung uh ah om hi cih in
dawng hi (Luke 17:21, NKJV). Akiteikhiatna dang te pan en
leng “note lak ah” cihna suak hi. Zeisu hong pai ciang in tua
gam hong tung hi a,

1. Cina damsakna (Luke 9:11),
2. Lungdamna thu hilhna (Luke 4:16-19),
3. Mawh maisakna (Luke 7:48-50; Luke 19:9, 10), leh
4. Kha gilote sukniamna (Luke 11:20) cih te ahihi.

Tua hi a, Zeisu in tua kumpi gam mihingte nuntakna ah tak
suak sakk hi. Tua in Amah tawh kisun sak hi. Tua Pasian
gam mite lak ah ki mu ta hi. Hih thu in dikna leh gupna
gentehna hi. Tu lai hun teng “Pasian hehpihna gam” kici hi.
Tua gam tu in hong kiphut khin ahihna ni khat khit ni khat
langpanna lungsimte Ama itna’ ukna sung ah hong ki ap hi.
E.G. White, Mualtung Thuhilhna, MB, p. 108.

Atung khin thute ah Satan leh mawhna vai
kikingkalhna tungtang a, Zeisu’ gualzawhna thu ahihi. “Atung
nai lo” lam pen siatna beisiangna leh leithak vai ahihi.
“Vangliatna kumpi gam pen nih vei kumkikna” mateng
tangtung nailo ding hi.” MB p. 108.

Luke 17:23, 24 leh Luke 21:5-36 in Pasian gam leh
leitung vaite beina vai bang hong gen hiam?
Ih leitung pen kidona, dahna leh buaina dim hi. Hih
leitung omzia pen Zeisu kammal mann lua hi. Pawl khatte
in natna satnate hang in Pasian in hong ompih lo ci kha hi.
Kum 2000 lai a hong genna hang in hih leitung in Pasian
ompihna leh Laisiangtho dikzia zong hong laksiang hi. “Hih
leitung Paradise bang mawk leh Zeisu’ kammalte aman lo hi
ding hi.” Atawpna hun ciang in Pasian gam hong kiphut
ding hi. Tua ma teng ih ngak hong kul hi.

NILINI (Wednesday) June 10
Kumpi Gam leh Khazih 2 Veina Hong Paina Thu (Luke 21:34-36)

Zeisu in Pasian gam acih ciang in thu 2 agen hi a:
1. Ahun hun a Khazih tungtawn a Pasian nasep ahi mite
mawhna pan a hotkhiatna leh

2. Hotkhiatte tawh leithak ah mangkhawm ding in leitung
hun beisakna cih te ahihi (Mang. 21:1-3).
Amasa pen thu Khazih nasep leh masuan tungtawn
in hong tung khin a Amah tawh hehpihna gam (hun) ah ih
om hi (Eph. 1:4-9). Anihna pen misiangte minthanna gam
ah kaihkhopna ahihi. Hih in Khazih sung ah om mite’
mailam thu ih lametna ahihi (Eph. 1:10; Titus 2:13). Zeisu
leh Laisiangtho thak thute hong kizom to in Khazih kumkikna
hun ciang a midikte lungdamna leh minthanna vai hong hi
ta ding hi.

Kumkikna in Zeisu leitung a hong pai masak lai a
agen lungdamna thu tangtunpina ahihi. Tua Zeisu mah in,
mawhna leh Satan, singlamteh ah zo khin a, siatna teng
sumaimang in Pasian piansakte Satan bawlsiatna leh dah
huainate pan siansuah ding ahihi.

Luke 21:34-36 sim in. Nang deih dan kammal tawh
athu tomkaih in at in. Na hih kawm in na nuntakna en in
la, hih kammalte in na nuntakzia koici gen cih kidong in.
Zeisu hong gen bang azuite hi ding in bang na bawl kul ding
hiam?

Zeisu hong kumkikna ih ngak kawm in ‘Zeisu hong
paina kiging sa in . . . . mawh bang lo ding in thu ngen ni”
(aneu 36, NIrV).

Hehpihna gam aciamkha-khinte in minthanna gam
thu-ngen a ngak ding ahihi. “Atung sa” gam leh “atung nai
lo” gam, vai ah thu um mite in manlah tak in mapang a,
lametna, khantohna, leh teci panna tawh nuntak ding ahihi.
Kumkikna lametna in tu lai in ih kha nuntakna ih siantho
sak ding ahihi.

NINGANI (Thursday) June 11
Tecite (Sawl. 1:1-8)

Sawl. 1:1-8 sim in. Pasian gam thu athupi bang
hong kilak hiam?

Luke ngaihsutna ah alungdamna thu at bu nihna
hia, Pasian gam thupi ngaihsut pipen hi. Hih thubu pen
pawlpi masa vai tangthu tom ahihi. Hih tangthubu sawltak
thubu kipatna ah, Luke in Pasian gam thu thu 3 hong gen hi.
Amasa pen ah, Zeisu hong pai kik takpi ding hi. Athawh kik
leh avan kah kikal ni 40 sung in singlamteh ma a agen thute
zom in. Nungzuite hilh a “Pasian gam thu” gen hi (Sawl. 1:3,
NIrV). Avang nei mahmah thupiang ahi singlamteh leh
thawhkikna thute in kumpi gam thu Zeisu thuhilhna bang
mah kikhel sak lo hi. Ni 40 tawntung tua Pasian gam atak
ahih thu agen zomto hi.

Nihna ah Pasian hun zui in, Zeisu hong paikikna
ngak ding ahihi. Athawh-kik khit ciang in nungzuite in thu
poimawh khat dong uh a: “Topa aw, Israel kumpi gam na
din’kik ding hiam?” Sawl. 1:6, NKJV) ci uh hi. Zeisu in tua
dotna dawng lo in atelzia uh puahphat sak a: Pasian pen
Pasian hi den ding hi. Ama lungsim, agenkholhna “bang hun”
cih Ama hun gelnate, Ama thusim telsiang ding pen mihingte
nasep leh lungkham ding hi lo hi” na ci hi. Pasian in minthanna
hun pen Ama hunhun in hong tang tung sak ding hi. (Sawl.
1:7; Matt. 24:36). “Ahun atun ciang in” Gal. 4:4 NKJV cih
thu tawh akibang hi a hehpihna gam kipat na ding in Atapa
hong pai sak hi.

Thumna ah, Zeisu lungdamna thu ah teci te na hi
un. Khazih in anungzuite ahun seh vai khawl bawl sak a,
aki thei sa leh sepding thute gen hi. Kumkikna hun ding
ih thei kei hi. Tua hun thupi ngak in tua hun mateng ih
masuan sep ding ahihi. (Luke 19:13). Zeisu Khazih
lungdamna thu “leimong dong ah gen ding ahihi (Sawl. 1:8,
NKJV). Hih pen ih mawhpuak hia,ei tha tawh hilo in
Khasiangtho vangliatna tawh ahihi. Amuh azak te uh, teci
pang dingte tung ah Khasiangtho buak ding ki kamciam
hi (aneu 4-8).

Hih Zeisu nungzui muanhuaite in Khazih nasepzia
theih khialh pi in theikhial uh hi. Ahi zong in Topa in amaute
zang veve hi. Eite in zong Ama na ih sep na ding in ih theih
siang kul den maw cih thu ah ih ngaihsut ding hong om
akul ding hiam?

KIGINNI (Friday) June 12

SINBEH DING: “Lungsim kiniamkhiatte vai ah Zeisu in,
‘vantung gam in amau gam uh ahi ding hi’ ci hi. Tua gam in
tawm vei sung bek a om leitung gam hi lo hi. Khazih in Ama
itna, hehpihna, dikna, kha lam gamte ahihi. Messiah ukna
kilatna in mihing Tapa tawh kisutna ahihi. Ama mite in
lungsim niamkhiatte hi uh a, lungnemte, dikna thu hanga
bawlsiat thuakte ahi uh hi. Vantung-gam in amau gam uh
ahihi. E.G. White, Mualtung Thuhilhna, MB p. 8).

“Eite in Pasian nasepna mun ah ih om hi. Ei tampite
in suang khuk pan a suangtumte ih hihi. Pasian thumann
ih sann ciang in hong huzaap hi. Mi hoih mipha hong suak
sak in mawhna khempeuh hong lakkhiat sak hi. Tua hi a,
eite in Kumpipa Ama melhoih mu in atawpna ah van
Kumpipa leh vantung mite tawh mangkhawm ding in ih om
khawm ding hi. Tu in hih mun ah hong kisui hong kisekk
hun ahihi. Tawntung ading in ih pumpi leh ih kha
(nuntakna) kipuah ding ahihi. E.G. White, Pawlpi Ading
Teci Pannate, 2 T. pp. 355, 356

KIKUP DINGTE:

1. Set van siapipa Steven Weinberg gelhna ah: “vannuai na te
ih tel ih theih semsem ciang in mawkna semsem hi”. Hih
kammalte in mite palau sak hi. Anung sang ciang in kamzol
zaw deih sam hi. Pawl khat te in tua vai kinial zong kul sa
vet lo uh hi. Vannuai vai ah “bang hang a mawkna lo thei
ding?” ci in Harvard a aksi vai siapi Martha Geller in gen
hi. “Vai khat e? leitung leh nate hi lel lo hiam? Bang vai om
peuh mah khong? Tua bang cih pong mawk lungkham
huai zaw.” Mun van nuai, aom ngeina, vai bang mah om lo
thei ding maw leh? Zeisu’ kumkikna alamen Christian khat,
Pasian gam kiphuh ding alamen mi khat in, hih thute
koici dawn kik theih ding ih hi hiam?

2. Christian te’n, amau khangkhang un, amau khang hun
sung a Zeisu hong pai kik ding in lamen uh hi. Pawl
khatte’n ani ding peuh seh zel uh a hong tung ngei nai lo
hi. Ahun ding sehna vai ah bang khialhna om hiam?

Monday, June 1, 2015

SINNA 10 May 30 - June 5 "NISIM NUNTAKNA AH ZEISU TAWH TUALBUALNA"

NIPINI (Sabbath) Nitak lam May 30
SIM DINGTE: Luke 11:37-54; Luke 12:4-21, 35-53; Amos
6:1; Luke 8:4-15; Luke 22:24-27.

KAMNGAH: “Sawltakte in, ko mau upna khang sak ta
in!” ci in Topa kiang ah agen uh hi.” Luke 17:5.

Zeisu in siapi lian pen ahihi. Ahi zongin Pasian
thusinna ahihkeh thungaihsutzia sinna sang hong lo hi.
Anasepnate deihna pen “amangthang mite zong in gum ding”
cih ahihi (Luke 19:10, NKJV). Pasian zia leh tong lak ding a
hong pai ahihi. Tua bang itna lian pen Singlamteh ah hong
kilak hi. Tua mun ah Zeisu in amawh kha lo mi khempeuh
leh vannuai leitung tuamtuamate kiang ah bang ci bang
hiam cih alak ahihi. Mawhnei mite hotkhiat theih nang in
mawhna dan hong thuak hi.

Tua bang ahihna tawh hotkhiatna angah mihon
apiangkhia sak zong ahihi. Tua mite in Asihna hang a
hotkhiatna ngah a anuntakna leh agen ahawmnate etteh a
neih ding a atelte ahi uh hi. Hih hotkhiatna akisam mite
lak ah ki hel ding in asampa ahi Khazih tung ah thumann
kim kul hi. Agen thute nungzuite ading in nuntakna thupiak
suak hi. Ama deih bang sep ding pen anungzuite deihna
leh utna ahihi. Hoihna leh pauban-lohnate in Khazih leh
ama deihna tung a cihtakna khengkhia thei lo hi.

Nungzui hihna pen Khazih ih sung a anuntakna
tungtawn bek in apiang thei thu ahihi. Thupiak man’kimna
kisam hi. Kheltheih leh atangg koih theih hi lo hi.

NIMASANI (Sunday) May 31
Phariseete Bang Kei Un (Luke 11:37-54)

Lungdamna thubute sung ah Pharisee te vai
gentehna 80 vei val om hi. 25% teng Luke thubu ah kimu
thei hi. Phariseete’ thukhun zuih tentanna vai uh kilim gen
hi. Sadducee te bel thu “ol” ngaihsut te ci in ki thei hi. Pharisee
te pen athukham vaite hi uh a, hehpihna ka sang uh ci
na pi thukham limtanna tawh gupna ngah ding cih ahilh te
ahi uh hi.

Luke 11:37-57 sim in. Zeisu in bang vauna gen hiam?
Tu lai in tua tawh kibang thukhun ki koici lah hiam? Zeisu
in vauna apiak thute ih zuih loh lam koici lah ding ih hi
hiam?

Phariseete leh laitheite akitaina leh biakna diktak
tawh biakpiak ding thu in khang khempeuh, ei khang ading
zong ahih zia hong koici lah hiam?

Gentehna in, sawm a khat piakna in Pasian kepna
ih phawkna alak hi bek a mite itna leh thumanna tang a zat
theih hi lo hi (aneu 42).

Gentehna in, thumann leh Pasian itna adon lote kek
mah in kikhopna mun ah tutna thupi pen adeihte ahi uh hi
(aneu 42, 43, NIV).

Zeisu cihna dang lai ah, biakna dik pen apuatham
gamtat omzia bek a angaihsunte siangtho lo hi. Amaute
pen misi lawngte tawh kibang uh hi (Luke 11:44, Gamlak.
19:16 zong sim in). Athupi lo leh Pasian muhna asiangthote
ki theikhial baih mahmah hi.

Thukham theite thuaksiat ding vai zong Zeisu in na
gen hi. Apilvang, atheihnate uh mite ading vangik suak sak
uh a, “amau in lah akhutme nangawn uh tawh zong lawng
lo uh hi” (Luke 11:46, NKJV). Pharisee te in anungta nawn
lo kamsangte thupisak uh hi. Zeisu’ gen mah bang in, pawl
khat te in Pasian tapa thah sawm uh hi. Athupi vai pen
kamsangte lim bawlna sangin athugente uh ahi itna,
hehpihna, leh thukhennate ih manh ding ahihi.

Thusia nunungpen bel lauhuai hi. Pharisee pawl khat
te Pasian gam tawhtang aki ap hi a, ahi zong in asep ding uh
sem lo uh hi. Mite gamnuam tun nading in tua tawhtang
diktanna in zang lo uha Pasian mite apua ah kalhsan in
atawhtang pai mang uh hi.

NINIHNI (Monday) June 1
Pasian Kihta Un (Luke 12:4-12)

“Pasian kihta un la, Amin phat un.” (Mang. 14:7,
NKJV) cih thu in vantung mi 3 te tangkona ah amasa pen
hih thupuak SDAte nuntakna leh upna ah thupi mahmah
hi. Pasian kihta ci in lau cihna hi lo hi. Pasian kua hiam cih
thei a Ama deihna theihna ahihi. Upna tawh Ama tunga
thumanna kisam hi. Pasian pen ih nuntak ih ngaihsutna,
ih gamtatna, ih kipawlkhopnate, leh ih mai lam ading in
piang sak pa leh thukhenpa ahihi. Hih bang upna tawh
akipawl launa, zahtakna” hi a lammann ahihi.

Luke 12:4-12 sim in. Zeisu in kihtakna vai bang gen
hiam?

Hih mun in kua kihta a, kua kihta lo ding cih hong
lak hi. Hih leitung ah ih pumpi bek ado theite lau kul lo hi.
Tua bang in Pasian kihta a, Athu ih manh ding ahihi. Bang
hang hiam ci leh ih mailam tawntung vai Ama khut sung
ah om hi. Ih Topa--gitta te akem, ihlu a samzang te asim pa
in hongit hongkem hongdonpa ahihi. Tua hi a eite in, Ama
muhna ah ih thupi den hi. Hih thu ih up tak pi leh, leitung
launa bang zahtate bei mang ding hiam?

Luke 12:13-21 sim in. Zeisu in hih mun ah bang vai
tawh hong vau hiam?

Gamh hawm vai tawh kisai unau kitawng 2 te vai ah
Zeisu in panna lam nei tuan lo hi. Ahi zongin thukham 10
lakah kihazatna asiathuaizia thu theisak hi. Atawntung a
athupi den thu lak a: nuntak ih cih na nengnengte hilo hi
(Luke 12:15). Ahau mihaipa amah lungkim pong in thudang
ngaihsun lo hi. Tua bang thang ah ih awk loh nang bang
zah ta in kidophuai! Neih leh lamh ahaute ading diak in hih
vai thupi mahmah hi.

Neih leh lamh ih deih ciat hi. Tawntung vai na
ngaihsut ciang diak in, lungkimna hong pia zo peuh mah lo
hi. Tua hi leh bang hang in Zeisu in Luke 12:16-21 a hong
genkholh bangin mitampi te hih vai ah khial kha pahpah
lailai uh ahi tam?

NITHUMNI (Tuesday) June 2
Kigingsa In Om Gige In (Luke 12:35-53)

“Khazih nungzuite in ahunhun in cihtakna leh kigin
dennna kisam den uh hi. Tu in ahih leh tawntung gamgi gei
a tung ih hita mai hi. Thumann thutak ih nei gige a thumann
khuavak lianpi nei in nesep masuan thupi mahmah ahihi.
Tua hia eite in kiging sa in kidawm tak in ih vil’ gige ding
ahihi.” E.G. White, Pawlpi Ading Teci Pannate, 5 T pp.
460, 461.

Luke 12:35-53 sim in la, hih munte deihna ngaihsun
in; adiakdiak in Zeisu hong pai kik na ding sauveipi ngak
nahih leh adeihna ngaihsun in la tomkaih in.

Christian te ading in om mawk theih hi lo hi. Hong
kum kik takpi ding a, ahun kithei lo sawnsawn cih thu in ih
puante sawp siang a ih mei vak ih vak ding ahihi. Hong pai
kik baih ding lamet na pen ih nuntakna leh nasepna ah
hong tawsawn thu suak in, muanhuai tak a hong kiging sak
asuah ding ahihi. Hih leitung ah Amah lungmuang tak a
dawn dinga kiginga muanhuai taka omna in Sawltak dik
leh diklo khenna ahihi. “Ka Topa hong zekai” ci a muanhuai
tak a om den khak loh na (Luke 12:45, NKJV) in adah huai
pen Pasian thukham nuai ah ei leh ei akiguang ih suak kha
ding hi (aneu 45-48). Mi khat peuh in Pasian nasepna ah
amapai zawk leh sep ding tam nei semsem ding a Pasian
kiangah atam zaw atut kul ding hi (aneu 48).

Nidang lai kamsangte genna ah “Zion ah mawk omte
dahhuai hi” (Amos 6:1, NKJV) cih thu in Christian nungzuite
tung a Khazih theih sakna toona thu bang ahihi. Paul in
Christian nuntak pen galsim bangin na genteh hi (Eph. 6:12).
Cihnopna ah Christian khempeuh in Khazih leh Satan kikal
gal kidona ah akihel ahi uh hi. Singlamteh in tua gel kikal
hong tellah hi. Khazih’ singlamteh ah upmuanna tungtawn
in atawpna ah zawhna ngah thei ding hi.

“Tampi akipiate kiang pan tampi kikawikhawm kik
ding hi. Tampi ah mawhpuak aneite atam zaw kingen ding
hi” (Luke 12:48, NIrV). SDA khat na hihna tawh hih thu in
bang khiatna aneih kul ding hiam?

NILINI (Wednesday) June 3
Teci Gahpha (Muanhuai) Suak In (Luke 8:4-15)

Leitung pian ma a Pa, Tapa, Khasiangtho holim in
hotkhiatna akici gelna khat hong vaihawm khawm uh hi (Eph.
1:4). Mihing masa pen te amawhma uh in, Pasian in leitung
hotkhiat na ding gelna na nei khin hi. Tua gelna singlamteh
alaigil hi a, singlamteh lungdamna thu leitung a om mi
khempeuhte tung ah gen kim ding ahihi. Tua mawh puak
pen Christian khempeuh a ahihi.

Note in Jerusalem, Judea gam leh Samaria gam leh
leimong dong in ka teci na hi ding uh hi (Sawl. 1:8, NIrV).
Zeisu hong sawlna nunungpen in athu zui mi khempeuhte
masuan hong lak ahihi.

Christian teci pangte in khaici vawhpa leh lo leitangte
gentehna thu pan bang sinna sin kul ding hiam? (Luke 8:4-15).
Teci pangte thamanh bang hia bang hun a ngah ding
uh hiam? (Luke 13:24-30).

Dangkatang gentehna in teci panna ah muanhuaina
leh mawh puak neihna vai bang hong hilh hiam? Luke 19:11-
27.

Hih munte leh mundangte ah, lauhuaina, mawhpuak
neihna, leh teci pangte thamanh leh upmuannate kigen hi.
Eite mawh puak khauhpai mahmah hi. Ahi zong in Zeisu
eite ading a hong ki pumpiakna ih ngaihsut ciangin ei hong
ki phuut pen tawm lua hi lo hiam?

NINGANI (Thursday) June 4
Mi Panpihna Tawh Makaih In (Luke 22:24-27)

Luke 22:24-27 sim in. Nungzuite nitak ann nekhawm
kuan nangawn in amaute lak ah kua lian pen ding cih akituh
uh ahihi. Amau haitatna vai ah Zeisu in bang ci bawl a?
Adawn kikna bang ci bang in pian dang hiam?

Zeisu’ dawnna in makaihan tangthu ah atuam vilvel
khat suak hi. Pharaoh, Nebuchadnezzar, Alexander, Julius
Ceasar, Napoleon leh Genghis Khan cih te khempeuh in
leitung midangdangte ngaihsut mah bangin makaihna pen
midangte tung ah vang leh thuneihna in ngaihsun uh hi.
Zeisu in, “note tua bang na hi kei ding uh hi. Note
lak ah alianpen in aneu pen nahi ding uhhi. A ukpi pen in
asempi pen bang hi ding hi” ci hi (Luke 22:26, NIrV). Ama
dawnna ah, vannuai Topa in makaite omzia hong khel a:
note tua ci kei un. No lak ah athupi nuamte sawltak ahih
uh kul hi. Amasa pen nuamte sila hih kul hi” hong ci hi.
Mihing Tapa bang ta un. Amah in mite nasem ding in hong
pai hi. Anuntakna zong mi tampite suahtakna ngah nading
a pia dingin hong pai ahihi” (Matt. 20:26-28, NIrV).

Zeisu in sawltak hihna leh pumpi nialna pen ama
lampi leh makaihzia cih hong lak hi. Hih bang in mihing
kizopna ah paizia thak hong thei sak a: picinna pen vangneihna
tawh hilo in sepkhiatna pan hi zaw hi. Makaite
thuneihna pen vangg pan hizaw lo in mite ading sepsakna
pan ahihi. Ki khelna pen Kumpi tokhom pan hi lo in
singlamteh tung pan ahihi. (John 12:24).

Luke 9:46-48 sung ah nungzuite lakah zong kua lian
pen ding cih bang pian khat mah hong laang hi. Nungzuite
lungsim ah leitung vai mah hong lut hi.

Zeisu’ dawnna in tua vai sukha lian a, Christian
nuntakna ah ahaksapen thu khat hong phulaam hi. Ama
kammal ahi “note lak ah aneu pen khat” cih in leitung vaite
tawh akilamdanzia hong lak hi. (aneu 48).

Zeisu’ hilh dan leh leitung ziate kilamdang mahmah
hi. Tua hi a Zeisu paizia ih nuntak ah zui leng koici bang in
mi suak thei ding?

KIGINNI (Friday) June 5

SINBEH DING: “Kua in na lungtang nei hiam? Ih ngaihsutzia
kua tawh kisun ih hi hiam? Kua thu gennuam ih hi hiam?
Kua in ih lawpna leh ih thahatna ngah hiam? Khazih a ih
hih leh, ih lungsim Amahtawh om ding hi. Ih lunggulhpen
Amah hong hi ding hi. Ei mah leh ih neihsate khempeuh
Amah ih aap ding hi. Ama zialehtong limla in Ama ngaihsut
bang ngaihsun in, Ama deih bangin gamta in, na
khempeuh ah Amah ih lungkim’- sak ding ahihi. E.G.
White, Khazih Kiang Zuatna, SC p. 58.

“Hih ih nuntakna ah mawhna in hong nelhsiah hi.
Lungdam penna leh theihna sang pen te in sepkhiatna
pan ahihi. Mawhna om loh hun ciang in ih lungdam pen
na leh theihna sang pen te in Ama teci pang a “alamdang
Ama thupitna” thute theihna ahi: “ih sung ah Khazih’
nuntakna hi in Amah in ih lamet thupitna hong suak ta
ding hi (Col. 1:27, NIrV).” E.G. White, Pilsinna, Ed. p. 309.

Kikup Dingte:

1. Zeisu in ahau agualzo lokhopipa pen mihai na ci hi (Luke
12:20). Ahau lo gualzawhna anei lo khat Pasian adingin
mihai koici suah ding hiam?

2. Ih pawlpite ah mihon 2 in kimu thei a: amasa pen mipil,
misiam, mihau, pawlpi leh tangpi makaite hi a;
mizahtakte ahi uh hi. Anihna ah agamdai leh athupi
lote, kuama don khak loh te ahi uh hi. Amasa pawlte
bang mah a aki pingaihsut theih nang un bang cih sak
thei ding na hi hiam?

3. Pharisee te’n upna thu akawikaih dan uh gensiat ding
baih lam mahmah hi. Ahi zong in amau ih bat khak loh
nang in bang cih theih ding ih hi hiam? Pharisee bang
lo in thumann ah koici dintang thei ding ih hi hiam?
Ahih kei leh amann acitak koici khen theih in thuneute
tawh koici buai’ lo thei ding ih hi hiam? Zeisu hong
paikik nang thupha ih upna leh ih lametnate ngak gige
a kiging den thei ding in ih lungsim koici kep ding ih hi
hiam?