Tuesday, July 7, 2015

SINNA 2 July 4 - 10 ABRAHAM: THUPHA TANGKO MASAPEN PA

ABRAHAM: THUPHA TANGKO MASAPEN PA

NIPINI (Sabbath) Nitak lam July 4
SIM DINGTE: Pian.12;1-3; Pian. 14:8-24; Heb. 11:18-
19; Gal. 3:6; Pian.12:6, 7; Pian.18:18, 19.

KAMNGAH: Tua bang in Abraham in Pasian um a, a
upna hang in Pasian in amah midik in
asang hi, Laisiangtho in ci hi. Tua ahih
ciang in upna anei mite in Abraham suan
leh khak te ahih uh na thei un. Pasian in
upna tawh Gentile mite dik kisakna akip
sak hi ci in Laisiangtho in thei khol in,
Abraham kiang ah, "nangma hang in mi
pawl khempeuh in thupha angah ding uh
hi," ci in lungdamna thu a nahilh khol
hi. Galation 3:6-8.

Leitung a upna pai pi 3 te (Judaism, Christian leh
Islam) te pen "Abraham abulphuh upnate" akicih pen ahi
mah ding khat ahihi. Ahih hang in, hih 3 te in a 3 un lam
khat teitei pan in hih Pasian milianpa bulphuh uh hi.
Abraham pen a etteh tak cing mi muanhuai ci in
ki pakta ciat hi. Ahi zong in tu kal sinna in hih muanhuaina
pen adang khat in ih sin ding hi. Abraham pen
thupha tangko ding a mundang gamdang a amann adik
piangsakpa leh gumpa' thu teci pang ding a akisam bang
lam in ih en ding hi.

Pasian in Abraham leh asuan akhakte (Gal. 3:29),
vai 3 guan hi:
(1) Tuiciim tun ma a amang thang dek Pasian gam
thumann acing akem ding;
(2) Honkhiapa mi bang a hong pian nang lampi
asuak ding;
(3) Amuanhuai Pasian nasem hihna tawh
minamte ading a kuavak asuah ding uh ahihi.
Abraham leh a innkuan-pihte pen Topa athei
nuam mite ading in khuavak asuah ding uh
ahihi.

NIMASANI (Sunday) July 5
ABRAHAM KISAM' (Pian. 12:1-3)

Abram min' khiatna in "apa kitawisang" cih na
hi. Tua min Abraham, "mihonte pa" cih tawh kilaih kik hi.
Tu lai Iraq akici Ur pan hong khangkhia hi. Ama cileh-sa
leh kha lam a min nei munleh-gam tawh kikhenkhia ding
in Pasian in sam hi. Abraham in atheihtel lohna gam ah
apai ding ahihi. Tua hun pan kum za tampi khit ciang in
"amuanhuai mite' pa" suak sak hi. Aituam leh innkuan
sung buaina tuamtuamte kawmkal ah Abraham pen
mihon tuamtuamte tung a thupha tangkote' etteh ding
leh Pasian a up amuanna teci apang akizahtak makaipi
khat hong suak hi.

Pian. 12:1-3 sim suak in. Nang aituam vai ading
a phatuam na hong pia thei ding bang thuguipite na mu
hiam? Gentehna in, nang zong na tuah khak ding Abraham
tuahkhak bang thute hiam? Heb. 11:8-10 zong sim in.
Abeisa thute nusia ding, upna tawh kuankhia in a up ngam
huai lo te um ding leh Pasian sawl bang semkhia ding in
Abraham kisam hi. Abraham muan-huaina tungtawn in,
leitung minam khempeuhte in thupha sang ding uh hi.
Abraham bang mah in ei zong hong ki ze et hi.

Pasian hopihna ngah khol lo mah ding hi hang. Ahi zongin
Ama kammalte leh hong makaihna thute tawh eite hong
khoo hi. Hauhna leh minthan'na ding masuante ih nusiat
kul kha mah ding hi. Innkuanpihte leh lawm leh gualte ih
nusiat kul kha mah ding hi. Haksatna, ei deihna nial a ki
pumpiakna lampi bek mah ih zuih hong kul kha ding hi.
Ahi zong in Pasian hong sap hong khohna ahih leh bang ci
nial thei mawk ding?

Piancil thubu ah Hebrew pau in, "Pasian in Abraham
kiang ah, 'nang ading mahmah in na gam nusia in . . . .'"
"Ama mai lam vai ding a paikhia ding in kisawl hi" Ama
phatuam na ding a paikhia ding cihna hi. Nang ading in
bang khiatna nei hiam? Pasian in nang phattuam na
ding in nusiat ding a hong sawl a om ngei hiam?

NINIHNI (Monday) July 6
KUMPITE' TUNG A ABRAHAM TECI PANNA (Pian.
14:8-24)

Lot pen Abraham kinaipih, akhualzinnate a azui
kawikawi khat ahihi. Lot in mun hoih Jordan kuam atelna
tungtawn in Sodom mi ginalote tawh hong kikhawlkhawm
kha hi (Pian. 13:1-13). Khat vei Abraham in Lot ahotkhiat
hong kul hi (Pian. 14:11-16), tua nung ciang in Sodom
kisuksiatna pan asuahtak nang un van mi 2 in huh hi
(Pian.19).

Abraham in ameltheih Lot' dongtuahna azak
ciangin huh ding in hong khentat hi. Lot honkhia ding in
ama innkuan sung pan a galkap 300 val te hong makaih
hi. Sodom honkhia ding in kumpi tampi tawh kido hong
kul a Abraham hong gualzo hi.

Pian. 14:8-24 sim in. Abraham in asepkhiatna
tawh ama zia bang hong pholak a tua zawh ciang in ama
upmuanna leh ama Pasian vai bang hong pholak hiam?
Azawh manggawp kumpite tung ah, Abraham in Pasian'
vangliatna lak hi. Hih bang hotkhiatna vai ah zong "mi
muanhuaite' pa" in minamte tung ah thupha asuak ding
a sapna khahsuah lo hi.

Abraham in tua gam ading thulianpi sem hi. Amah
mah zong amuanhuai, azahtakhuai ahihna kilangh sak
hi. Hih thu tungtawn in thu umlo mite tung ah Pasian
amuang nuntakna pen meidawi lo hi cih zong lak hi. Ama
biakna mahmah in mi thuaksia te aliah adal, acing akem
ding in hangsanna guan cih lak zawsop hi. Abraham'
hangsanna in akiim apaam a minamte tung ah ahuzaap
tangzai sak hi. Hong ciah lam in Sodom kumpipa in tua
gualzopa pahtawi hi. Kumpipa'n van teng la a amite apia
kik ding in thu gen hi. Gal sung ah vante pen agual zo te
ading cih ngeina in nei uh hi. Ahi zong in Abraham in van
deih a galsim hilo hi. A guallelte zong zawhthawh bawl
nuamlo hi. Amah tawh kipawl khawm te in amau tan angah
ding uh thu bek gen hi. E.G. White, Tuulpite leh Kamsangte,
PP p. 135.

Midangte na bawlzia ngaihsun in. Na upmuanna
midangte tung ah teci na koici pan hiam?

NITHUMNI (Tuesday) July 7
ETTEH TAKCING UPMUANNA (Heb. 11:8, 9)

Abraham pen mi paubang lo hi lo hi. Ahi zong in
Pasian' mi ahihi. Laisiangtho lui leh thak sung ah Abraham
pen muanhuaina thu ah gentehna leh upmuanna tungtawn
a hotkhiatna vaite ah gentehna in kizang hi (Pian. 15:6,
Gal. 3:6 sim in).

Heb. 11:8-19 sim in. Hih munte in Abraham leh
ama upmuanna vai bang hong gen hiam? Pasian thupha
atangko na hih nop leh, Abraham kiang pan bang na sin
thei ding hiam?

Topa in Abraham zang nuam hi. Ahi zong in amasa
pen in Abraham in ama vai khempeuh anusiat phot kul
hi. Hih sinna ei ading in akiciat kul hi. Pasian in ei vai
teng hong nusia sak nuam a, adiak in Pasian deihna leh
Athukham tawh akihual lo vaite ahihi.

Abraham in apaikhiat in, "koi lai ah pai ding cih
thei lo hi. (Heb. 11:8, NIV). Thupha tangkote'n apai na
ding mun uh thei kim phial uh hi. Ahi zong in upna sangpi
tawh ih lungtang Pasian ih piak takpi ciang in, ih tawpna
ding mun ih thei kei hi. Atawpna ah, vankamciam ih nei
hi. Thei khol takpi hi leng tua zah dong upmuanna kisamh
lo ding hi. Tua hi a ih theih loh man keek mah in upmuanna
tawh aki nungta thei ahihi.

Abraham vai athupi thudang khat in "Pasian' gel leh
Pasian lamh khuapi" angak ahihi. (Heb.11:10,NIrV).
Abraham in tua thu te lungngai hi. Atuah khak, asep abawlte
khempeuh atawpna ah tak tun ding cih thei hi.

Abraham in hih leitung ah amah zong "lengla,
zinnmi: ahihna thei gige hi (Heb.11:13). Hih leitung leh, ih
nuntakna mahmah, tu in athupi bang a ih ngaihsut khak
hang in anengno khat hi pan hi.

Laisiangtho lui sung a upmuanna vai a athupi
penpen thu in Pasian thupiakna tungtawn a Abraham in
atapa tung a abawl ngam thu ahihi.

Upmuanna tawh kalsuan ding vai na tuahkhak
thu bang om hiam? Bang haksatnate na phukha hiam?
Bang lungdammnate ngah na hi hiam? Tu a na theih bang
in thei hi le cin na khel ding bang thute a om ding hiam?

NILINI (Wednesday) July 8
ABRAHAM, MI VAKVAI (Pian. 12:6, 7)

Abraham' upmuanna vai ih sin ciang in, Pasian
vangliatna vai ama muanlahna leh uplohna vaite kihel
hi. Abraham pu leh pa te pen milim bia te ahi uh hi (Joshua
24:2). Hih thu pan in Abraham in Pasian vangliatna thu
auplahna leh amuanlahnate vai hong telsiam sak hi. Nih
vei tak ameidawina tawh Sarah pen thumann-lang bek
gen sak hi (Pian. 12:11-13; Pian. 20:2). Sarah tawh tapa
nei ding akicih ciang in amah nui mawk hi (Pian. 17:17).
Abraham in khialhnate nei hi. Pasian zat ding ut ahih
man in Pasian in zang hi. Tua hi a Pasian in Ama zia leh
tong tawh dimh hi.

Pasian in Abraham avakkawn mi ahihna pen
thupha tangko ding leh puahphatna na sem dingin zang
hi. Khualzin' ih cih pil sinna hi pah mawk hi. Ngaihsutna
thak leh kikhelna piang sak hi. Jerusalem a vapai pen
Israel mite biakpiakna ah akul thu ahihi. Saupi lam pai in
mun citeng ah lum in, ann tuam dangte ne in, khuahun
tuam leh midangte muhna tawh a upmuanna uh khang
hi. A biakpiaknate uh, ki apna leh sumpite, lungdamna
dian'na, la sakna cihte in Pasian tawh kizomh kik sak hi.
Asuahna Ur pan a akiphumna Hebron dong azin
avaknate ah, mun kilamdang 15 bang vapha hi. Anuntak
akhel, athupi thupha tangkona nasepte, akhualzinnate
tawh ki nahvawh hi.

Anuai a munte pan Abraham' kha lam thu sinnate
bang te khawng hiam? Moreh gam Shechem khua ah (Pian.
12:6, 7); Hebron (Pian. 13:18 - Pian. 14:20); Mamre (Pian.
18:1, 20-33); leh Moriah mual (Pian. 22:1-14) cih bang
munte ah bang thute sin kha hiam?

NINGANI (Thursday) July 9
ABRAHAM: AMA BANGKUA A THUPHA TANGKONA
(Pian. 18:18, 19)

Pian. 18:18, 19 sung a muanhuaina leh Pasian
nasepna vai bang sinna ih mu hiam?
"Pasian in Abraham pen Ama kammal hilh ding
in sam hi. Abraham in atate leh a inn sung a mite khempeuh
tung ah Pasian thukham guipite hilh ding cih
muang ahih man in mi thupite' pa ahi dingin sam hi.
Abraham' nuntak huzaap mahmah in ama hilhnate vang
nei sak hi. Abraham innkuan bup pen 1000 val pha hi.
Tampite innkuan lutang hi uh a, Pasian um lo te pan a
hong kikhel thak te ahi uh hi." E.G. White, Pilsinna,
Ed. p. 187.

Innkuan sung nuntak ah Pasian deihna bang
muanhuai tak a zuihna in thupha tangkona nasep gualzo
sak semsem hi. Laisiangtho tangthu leh pawlpi tangthu te
ah Christian pawlpi in inn leh innkuan bulphuh hi. Abraham
akitelna thu khat ah a innkuanpihte Topa thu sung
ah makaih ding cih mu ahih man' ahihi. Innkuan sung a
adeihna pen pawlpi sung a adeihna tawh akibang hi a,
"thumann thutang tawh sepna ahihi." (Pau. 21:3, NIV).
Pasian tung ah muanhuai in Adeihna tawh kituak
a anuntak lam uh koi pan na mukhia thei ding hiam?
Gentehna in Heb. 11:11, 20 sim dih in.

Laisiangtho sung ah mi hoih mi pha hi na pi a
innkuanpihte in Pasian lampi azui lo zong ki mu thei mah
hi. Ahi zongin tu ni Laisiangtho mun i deihna pen kician a:
Abraham upmuanna leh omziate khauh ahih man in a
innkuan bup in "Topa Pasian lampi tawn hi." (Pian. 18:19).
"Topa lampi tawn" ding cih kammalte in nang
ading in bang khiatna nei hiam? Eite in "Topa lampi koici
tawt ding" ihhi hiam?

KIGINNI (Friday) July 10

SINBEH DING: "Pasian in Abraham sam a, gualzawhna
pia in, pahtawi hi. Abraham' muanhuaina in apaina mun
khempeuh ading in khuavak ahihi. Abraham pen midangte
kiang pan tuam om lo hi. Akiim apaam a, kumpite pawlbawl'
hi. Pawlkhatte in zahtak uh hi. Abraham thumanna leh
angsung-khuallohna, ama hangsanna leh lungnemnate in
Pasian zialeh-tong lak hi. Messopotamia leh Canaan ah,
Egypt leh Sodom mite lak nangawn ah, van Pasian pen
Abraham tungtawn in kilangh hi." - E.G. White, Tulpite
leh Kamsangte, P P. p. 368.

KIKUP DINGTE:

1. Kum 1000 tampi sung Moriah mualtung ah Abraham
leh Isaac thu in mite lawp sak in toona zong pia hi.
Pawlkhatte in gitloh vai lua leh mulkim huai bang in
ngaihsun uh hi. Pian. 22 sung a tangthu sim kik in.
Tua pan bang sinna thupi ih ngah ding hiam? Tua in
singlamteh leh mawhna thamanh hong bang ci gen
hiam? Upmuanna ah asangzaw lam kah-tohtohna
vai hong koici hilh hiam? Hih thu in bang hang in
mitampite lungsim lawng mahmah hiam?

2. Pian. 12:11-13 leh Pian. 20:2 in Pasian mi ahi Abraham
in, acingtak lo upmuanna koici lah a, hih thupiang
2te pan bang sinna ngah thei ding ih hi hiam?

3. Laisiangtho sung a aminthang pen mun khat in Pian.
20:6 ahihi. Bang gen a? Bang gen nuam hi mawk a?
Hih mun Laisiangtho thak in bangci zat hiam? (Rom
4:3; Gal. 3:6; James 2:23). Upmuanna, (sepna, bawlna,
leh) hotkhiatna vaite bang hong hilh hiam?

4. "Topa Pasian lampi" atawn lo innkuanpih anei makaipi
pawl khat te kua bang te hi a? Amau tangthu pan a
innkuanpihte muanhuai taka om' ding ahanciamte
apanpih thei bang thute sin thei ding ih hi hiam?


--

No comments:

Post a Comment