Thursday, July 16, 2015

SINNA 3 July 11 - 17 GITNEIHLOH KAWMKAL A THUPHA TANGKOTE

NIPINI (Sabbath) Nitak lam July 11
SIM DINGTE: 2 Kumpi 5; Mark 1:40-45; 2 Kumpi 2:1-
15; John 15:5; Rom. 6:4-11; Rom. 6:1.

KAMNGAH: "Kamsang Elisha khan lai tak in, Israel
mipawlte lak ah miphak tampi a om uh
hi. Ahih hang in Siria pa Naaman lo ngal
kuamah in damna angah kei uh hi" ci in
agen hi. (Luke 4:27).

Kumpite thubute in Israel gam thu vai 970 - 560
B.C. dong huam hi. Alawphuai hunte leh Pasian mite
asukha gam sung vai thupiangte kiciamteh hi. Hih thute
sung ah Elijah leh Elisha te, ahangsan Pasian kamsangte
tangthu zong kihel hi. Hangsan taka asepkhiatnate uh in
naupangte leh uliante akhangkhang in lunglawp sak mahmah
hi.

Hih sung ah alawphuai thudang zong om hi. Elisha
nasepte leh Zeisu nasepte akibang dekdek tampi a om lam
na thei kha ngei hiam? A nasepnate uh ah, misite thawhkik
na, aphakte kisiansuah in, gilkial te ann tawmno tungtawn
in kivaak hi.

Tu kal sung sinna pen tua nalamdangte lak a khat:
Naaman damna thu ahihi. Naaman pen ahau, avangnei,
aki hisak milim bia mi khat hi a, ama kitangsap mahmahna
tungtawn in anungta Pasian vangliatna hong
theikha hi. Tua atheih khakna zong gitneihloh kawmkal
a thupha tangkona tungtawn mah ahihi. Hih thu tungtawn
a khalam thu ih muh theih ding tampite lak ah, ngeina
kilamdang leh haksat hun kawmkal a teci panna thu
ahihi. Hih thupiang tungtawn in, hotkhiatna thu' nasep
zia zong ih telsiam thei hi.

NIMASANI (Sunday) July 12
ADEIH TENG NGAH KHINGAI . . . DEKTAK (2 Kumpi
5:1)

2 Kumpi. 5:1 ah Naaman pen Syria mi (Aram mi) u
lian pipen te khat ahihi. Amah in Aram kumpi pa tung ah
huzaap nakpi in nei a, aki pi-ngaihsut mahmah kumpipa
in biakna vai leh gal vai thute (aneu 18) ah amuan pen hi
in hau mahmah hi (aneu 5).

(Aneu 1) in athupi vai khat hong gen hi. Naaman
vangg, minphatna, leh gal hannate bang mah manlo
asuahna thu in tua lai hun a aki kihtapen phak natna vei
hi. Tua in anuntak vai khempeuh sukha hi. Ahi zong in
tua phak natna keek mah in Pasian kamsangpa tawh hong
kituah kha sak hi. Tua kituah khakna huhau in amah,
Pasian mann a um pa khat hong suak hi.

Mark 1:40-45; Luke 8:41-56; leh Mark 2:1-12 sim
in. Zeisu in alamdang damsakna na' sem hi. Hi mah leh
hih mite Zeisu kiang azuatpih bangthu banglaa te hi mawk
hiam?

Nuntak vai nawngkainate, thusiate, leh kikhelna
thute in mite kha lam thu kin sak in Pasian zongg thei sak
hi. Thatang, lungsim, gamsung vai, ahihkeh, thu haksa
dangte in Pasian taktak kiang zuan thei sak hi. Supna
baina, gam vai buaina liante leh galvai savai te in amau
sang a avang-lianzaw azuan sak thu lianpite ahihi. Vai
haksa tuahna munte ah kha lam gualzawhna ki mu thei
den zaw cih pen pawlpi in zong atheih-den thu ahihi.

Thu khat pan in Naaman pen tangsap neilo bang
ahihi. Ahi zong in lamet bei mi-tavai khat zong ahihi.
Bang thu vai ah, Naaman bang mah in, nuntakna vai
thute ah asia apha nei khawm ih hi hiam? Tua thupha
leh thusiate in Topa tawh hong koici kizop sak hiam?

NINIHNI (Monday) July 13
A UPMAWH HUAILO TECI (2 Kumpi. 5:1-7)

2 Kumpi 5:1-7 sim in. Sila numeino khat' thu
gen tua Syria milianpa in bang hang in thu don' dih mawk
hiam? Hih thu in atualniam sila khat in aneih theih huzaap
vai bang hong gen hiam? Laisiangtho in hih numeino tua
inn sung ah bang ci om cih hong gen cian lo hi. Hi mah leh
tua innkuante alunglut sak thu khat om cih ki thei hi.

Ngaihsun dih ve: a inn sung vua silaa numeino khat genna
tawh; ahau, avang nei galkapmangpa (Naaman) akumpipa
kiang ah pai in tua nu' thugen vai va gen in, tua kamsangpa
amuh theih nang in kumpipa kiang pan phalna vangah
cih dih mawk! Sawn lai ah, Naaman in tua kamsangpa
silpiak tampi pia lailai. Hih mun a ih muh zah sang a
tamzaw thu piang hi ngel hi. Ahi zong in tua akician
mahmah thu pen tua Syria gam ukpite lak a ama thu
theihna khaici avawh Pasian khutzat, amin nangawn
akigen kha lo Hebrew silaa numeino khat ahihi. Amah
khasiathuai tak in Syria galmat te khat ahihi. Ahi zong in
ama thuaknate khasiat ngaihsut lo hi. Sila khat ahihna
tawh anuntak vai khuangai tuan lo hi. Tua te sang in amah
in kip taka alet nun' akhel Pasian vangliatna sunga ama
upmuanna thu tangko hi. Samaria a Elisha tung a asem
Pasian mah (2 Kumpi. 5:3) in asep ahihi. Babylon a Daniel
leh alawmte mah bang in ama tuahsiatna pen Pasian min
phatna suak sak hi. Tua ci bang in, Pasian in ama silaa
suahna pen a upmuanna atangko sak hunpha suak sak
hi. E.G. White genna ah, "tua dawibia gam innkuan sung
ah tua numeino nu sepkhiatna in neu tung pan a innkuan
sung a pattahna in vang aneihna alak ahihi" na ci hi.
E.G. White, Kamsangte leh Kumpite, PK. p. 245.

Hih tangthu in koici bang in: ih upmuanna, ih
nuntakzia, leh ih omziate vai; midangte ei tung leh Pasian
hong piak thumann thutak ih hawmsawnna vai ah,
amakaih theite ih hihna bang hong hilh hiam?

Hih tangthu sung a alunglawp huai thu khat in
Israel kumpipa in tua laikhak angah vai ahihi. Phaknatna
adam sak thei ding in kei Pasian ka hi hiam? Hih
kammalte in tua natna bang zah in ki kihta a thulamdang
bek tawh dam thei cih lak hi. Tua laikhak in, bang thu
bang la ahi zongin tua kumpipa in damna lam azuatpih
thei dingin lametna lak hi. Kumpipa'n lah ahi theih loh
lam thei hi. Tua ziak in amah in buaina pian sak nang
thu patna bang in ngaihsun hi.

NITHUMNI (Tuesday) July 14
KAMSANGPA ELISHA (2 Kumpi. 2:1-15)

B.C. kum zabi 9 na lai a Elisha nasepna vai tangthute
tawh hong tonkhawm hi. Ama nasep sung kum 50
val hi. Elisha nasep pen sang lam makaipi leh mihon vai
nasep ahihi. Ama nasepnate Israel mite theih nalamdang
piangte'n nungzuih hi. Kumpite leh mihonte ama kuppihna
tawh nungta uh hi.

2 Kumpi. 2:1-15 sim in. Elisha nasepna leh nasem
ding a sapna angahzia bang hong gen hiam?
Elisha pen Pasian sap cih nial theih hi lo hi. Aman
sapna ngah ahih lam aki thei sak thupiang zong om hi.
Athupi zaw lai ah, Khasiangtho "azah nih" na ngen ngel
mah hi. Pasian tawh lo in amah aguaksuak lam kithei hi.
Tua hi a, hih Pasian mipa in kum zatampi khit ciang a
Zeisu gen atelkhin ahihi. "Kei mah in lengguipi ka hihi. No
te in ahiangte na hi uh hi. Mi khat peuh in Kei tawh akizop
a, Kei, amah tawh ka kizop leh; gah tampi gah ding hi. Kei
lo in bang mah na sem thei kei uh hi (John 15:5, NIrV).
Hih thu in, Ama nasepna, bang mun bang mun ah ih om
zong in ih theih akul thu ahihi.

Elisha kisapna sung ah ih sin ding thu in tua
vangliatna Elisha kipia hi. Elisha in ama nasep vai ah akitel
cianna kumpipa kiang ah agenna ah: Naaman in "Israel
te sung ah kamsang a om takpi lam thei ta hen!" (2
Kumpi. 5:8) na ci hi.

Galkap mang Naaman in agalkapte tawh vang nei
tak a Elisha' inn ah hong pai hun pen lunglawp huai peuh
mah kha ding hi. Elisha' inn pen ahau, alian Naaman inn
tawh teh in neu in amawkmawk khat hi kha mah ding hi.
Ahi zong in Naaman leh agalkapte vai tawh Elisha pen
patau het lo hi. Tua milianpa mu ding in pusuak beek lo
hi. Athu agen ding khat paisak in, tua galkapmangpa thu
vapia sak hi! Damascus pan a hong pai vinghvengh
thamanh dingin, Jordan gun ah pai a kisil ding thupiakna
ngah bekmawk hi! Ahi zong in amah kamciam tawh hong
pai a: "Damna na ngah ding hi" ci hi (2 Kumpi. 5:10, NIV).
Ama kiphatsakna sukha hi. Ahi zongin tua mah
kisam hi kha ngel ve maw!

NILINI (Wednesday) July 15
NAAMAN KIDAMSAK (2 Kumpi. 5:11-14)

2 Kumpi. 5:11-14 sim in. Hih tangthu in Naaman
leh asin ding thusinna bangte khawng hilh hiam? Hih thute
pan ei ading bang ih sin thei ding hiam?

Kamsangpa Elisha in tua lenglapa Naaman va mu
in thu um lo te bang in mitphial leh ngeina tuamtuamte
zang leh Naaman in sang pah lian ding hi. Naaman in
akikhel bawl bang in angaihsut khak na thu 2 te in:

1. Elisha in a innpan Naaman mu ding in hong
taikhia lo, leh 

2. Elisha in aphak natna adam nang inn Naaman
pen Jordan gun ah pai sak hi.

Ki thupi bawl vai in en leng Naaman pen amann
suak hi. Elisha in amah mu ding in paikhia leh kilawm
hi. Damascus ah gunte bel hoih zaw kha mah ding hi.
Buantui abangh Jordan gun sang in siang zaw hi. Ahi
zong in Elisha tungtawn in Pasian in Naaman pen Israelte
gun Jordan ah pai sak hi. Damna ding vai ah hilh nop
thu om a, amasa pen in Israel gam ah Pasian kamsang
dik tak om hi cih thu hi. Anihna ah Pasian in thu manh
takpina pen thamanh pia hi cih thu ahihi.

Naaman' galkapte in, "thu apia Pasian" kiang ah
kipum-piak in sin beek peuh mah ding in hanthawn uh
hi. Ahaksa hih ding thu pia leh ahih ding lam zong gen uh
hi. Ahih hang in tua damsakna pen baihlam lua ahih man
in, Naaman in up hak sa hi. Hih thute Naaman akitel lah
ciang in, ama kihih sak ngaihsutzia telsiam hi. Naaman in
sila numeino thu, azahtak bawl lo gamdang kamsangpa
thu amanh ding, leh atawpna ah, ama nasemte thu amanh
ding haksa sa mah ding hi. Ahi zongin dam nuam mahmah
hi.

"Amah pai suk in Jordan gun ah 7 vei kamsangpa'
cih bang in kipap a naupangno khat' ci leh sa hong bang
hi (2 Kumpi. 5:14, NIV). Naaman adam theih nang in athu
masapente in upna leh thumanhna ahihi. Naaman in
akihihsakna azawh phet in Pasian deihna mang a Jordan
gun ah 7 vei kisil in damna ngah hi. Rom. 6:4-11 sim in.
Naaman tangthu in hih mun a kigen thubulpite vai bang
hong hilh hiam? Hih mun a hong kihilh bang in Zeisu
sung a "nuntak thak" ih cih vai na bang ci tuah khak ngei
hiam?

NINGANI (Thursday) July 16
THU-UM THAK (2 Kumpi. 5:15)

Tu in ahi leh Israel gam lo buang leitung mundang
khempeuh te ah Pasian om lo cih ka thei ta hi. Tua ahih
man in kasil piak, na na sempa kiang pan hong sang ta in
(2 Kumpi. 5:15, NIV). Hih kammalte in hotkhiatna ah tualbualna
vai bang hongci lah hiam? Mang. 14:12; 1 John 5:2,
3; Rom. 6:1 sim in.

Naaman ading in Jordan gun pan damhna angah
khit ciang in Damascus lam a ciah suak ding thu ol pen
ngel ding hi. Ahi zongin alungdamna hang in, Naaman leh
anasemte kamsangpa' omna lam ah hong kileh uh hi. Tu
tungtang bel Elisha mahmah tawh hong kimu uh hi.

Israelte' Pasian in leitung bup ukpa hi cih agenkhiat thu in
Laisiangtho thubulpi ahihi. Hih bang kammalte Pasian um
lo te kiang pan a hong gingkhia cih pen Laisiantho lui sung
a athupi mun ahihi. Naaman kikhelna pen Israel te Pasian
tawh hong kizop kul hi. Kamsangpa Israel mi hi a, agun
pen Israel gam a athupi pen gun mah hi in, nambat 7 in
zong piangsakpa Pasian tawh akizom diak takpi nambat
ahihi.

Naaman kiang pan a ih sin thu in upmuanna diktak
omzia hi a: Naaman in ama thu a angah theih ngeiloh ding
na khat hong ngah hi. Elisha in tua silpiak anialna in (2
Kumpi. 5:16) hotkhiatna pen thalawh theih, lei' theih ahih
lo zia hong mu thei sak hi. Pasian hehpihna hang bek
tawh ahihi. Ahi zongin Naaman in Elisha sepsakna
tungtawn a apiaknopna in mihing lungtang a upmuanna'
nasep alak ahihi. Upmuanna anei mi in apia Pasian kiang
ah lungdamh ko hi. Elisha in tua silpiak nial hi. Hih mun
ah Abraham in Pasian um lo kumpite kiang pan thamanh
anialna thu ah kuamah in "Abraham mihau suaksak ing"
acih theihloh nang ahihi (Pian. 14:23, NIV). Naaman silpiak
sanna in asin ding thu siasuak sak kha ding hi. Dam-sakna
ih cih pen Pasian nasep hi a, hehpihna' nasep ahihi.
"Mikim' lungsim ah hih thu akitel'cian kul hi:

Zeisu honpa a ih san leh ukpa leh Topa a ih san hong
kul hi. Khazih ih kumpipa a sangga athupiakte (thukhamte)
man'na lo tawh hong kamciamna ngah in ei honpa
a santheih hi lo hi. Tua bang in Pasian tung ah ih
muanhuaina ih kip sak hi. Tua hi leh upmuanna dik nei
ihhihna in asemkhia upna hia, itna tawh na' sem hi. E GW,
Upmuanna leh gamtatna, F.W. p. 16.

Midangte'n na nuntak en ding hi leh, Pasian in
Khazih tungtawn a Amah na itna akilangh sak amuh theih
ding uh bang om hiam?

KIGINNI (Friday) July 17
SINBEH DING:

"Naaman in Syria a a inn ah hong tung kik hi.
Apumpi in damna ngah in angaihsutna zong hong kilaih
hong kikhel hi. Kum zatampi khit ciang in alamdang
Naaman upmuanna honpa in phat in: Pasian na' ka sem
hi aci mite adingin etteh ding leh sinna laak ding ahihi."
"Kamsang Elisha hun lai in Israel gam ah vun natna nei
tampi om hi. Ahi zongin Syria mi Naaman lo buang aki
dam sak om lo hi" ci in honpa in gen hi. Israel mi sung a
phak natna nei mi tampite in umlo uh ahih man in Pasian
in kong khaksan hi. Dawibia milianpa banga upna dik
tawh anungta, huhna akisap lam athei te in, Israel mi
phak natna vei te sang in Pasian thupha sang ding in
kilawm zaw hi. Bang hang hiam? Amau te in Pasian piak
hunpha awlmawh lo in mawk zat uh hi. Pasian in Ama
deihsakna thupi sa a akipia van khawvak asaangte huh in
panpih hi. E.G. White, Kamsangte leh Kumpite, PK. pp.
252, 253.

KIKUP DINGTE:

1. Naaman adam khit ciang in bang thu piang cih thu
tawh kisai, genna hawmna tuamtuam tampi om hi.

2 Kumpi. 5:17-19 sung a, Naaman in a upmuanna
thu pulakna nasiatak khat nei a, "Pasian dangte tung
ah meihal biakpiakna leh kiaapnate ka bawl ngei nawn
kei ding hi. Topa tung bek ah ka bawl ding hi" ci hi (2
Kumpi. 15:17, NIrV). Ahi zong in tua acih khit phet
in, "khat veivei ka topa in a Pasian Rimmon bia ding
in abiakinnpi hong zuan ding hi. Tua bang hun ciang
in ka khut hong luai ding a kei zong ka kun kul ding
hi. Topa in tua thu ah hong maisak ding lamen ing" ci
hi (2 Kumpi. 15:18, NIrV). Elisha' dawnna in bang ci
nuam hiam? Christian thupha tangkote in thu um
thak te koici bang dong in lung-duai takin telsiam kul
ding a, adiak in ngeina dangte leh biakna dangte pan
a hongpaite koici ngaihsut siam' thei ding ih hi hiam?

2. Hong kikhel thak te leh thu um thak te bang zah
dong ciang a manlang tak a hong kikhel uh kul ding
hiam? "Sarepta khua a meigong nu leh Syria mi
Naaman cih te in amau khuavak ngah zah uh tawh
nungta ahih man in teltuam nungkikte, leittung min
ngah nang a thudik nungngakte, sang un dik tangzaw
uh hi. E.G. White, Sawltakpite' Nasep, AA p. 416.

3. Naaman damna leh hotkhiatna pen ama tungtawn a
akimukhia upmuanna tawh agamtatnate pan ahihi.
Upmuanna leh gamtatnate' kizopzia vai holim khawm
ni. Christian nuntakna leh teci panna ah upmuanna
leh gamtatnate kitangsap-khawm zia tel'siam ding,
bang hang in thupi hiam?

--

No comments:

Post a Comment